Lukman Hakim AG. |
ANGGEBBAN korang sae dha’ ka basa Madura menangka
basana oreng disa (ca’epon na’-kana’ mangken manabi abasa Madura korang gaul,
katrok) parlo ebuwang epajau. Tojjuwannepon,
na’ poto ta’ todhus se
abasa’a Madura. Manabi na’-kana’ ampon tadhus se abasa’a Madura, pas pasera
pole? Tanto kare ngetong saponapa taon aggi’ basa Madura se bakal obus.
Eakowe ponapa bunten, badhana televisi (tv/tipi)
bannya’ apengaro monggu dha’ ka oreng se nenggu. Otamana ka ka na’-kana’. Bila ampon kare badha e adha’na tipi
pas ta’ enga’ se ajara, se ngajiya. Kadhang jugan loppa se ngakana. Se etenggu
tadha’ pangajaran kadi ponapa carana abasa se sae tor lerres. Se badha siaran basa Madurana kenneng bitong.
Dhari tipi paneka na’-kana’ pas ro-nero artis. Bi-lebbi ngengenge caraepon abasa (acaca) sareng oreng laen. Dhari ka’dhinto
pas abasa se gaul, alay tor basa laen se nendha artis e tipi. Melana, oreng towa kodu abatesse baktona na’-kana’ nenggu tipi ma’ olle ta’ aganggu ajar ban ngajina. Tatakramana
na’-kana’ jugan bisa-bisa aoba polana tipi.
Nenggu tipi lakar ta’ sala. Nangeng ja’ sampe’ kalaban badhana tipi daddi babajana dha’ ka ahlakkepon
na’-kana’. Ta’ kajabana dhalem abasa. Akadi, na’-kana mangken
dha’ ka oreng towa dhuwa’na ampon badha’an se ngoca’ /papa-mama/, /bokap-nyokap/, /abi-umi/, tor /papi-mami/.
Padahal, manabi etalektegi pole na’-kana’ kasebbut
aropa’agi na’-kana’ Madura. Dhari tipi paneka pas nendha. Bi-lebbi manabi amaen sareng ca-kancana se juga ampon ecapo’ pengarona tipi. Kadi ponapa carana kaangguy ngoba otaba mabali oca’ sambadan ganeka ka oca’
Madura? Tantona buto kaadrengngan sadaja peha’. Molae dhari oreng seppo,
guru, media, tor pamarenta.
Oreng towa gadhuwan kawajiban kaangguy ngajari pottrana. Dhari po’-compo’na bang-sebang paneka balulangan becce’ kodu
emolae. Oca’ se pantes tor lerres dhalem nyambat oreng laen. Molae dhari oreng
towa lake’, oreng towa bine’, tor en-laenna, kadi ponapa se saeya.
Ponapa epangologa /rama-ebu/ otaba /eppa’-emma’/, banne pas epanoro’
karebba tipi. Oreng towa kodu gadhuwan pangaterro kadi ponapa para pottrana se
saeya dhalem abasa. Pangaterro se kadi paneka juga kodu esokong sareng oreng
laen se badha e compo’na. Akadi oreng towana dibi’ otaba mattowa
(kae-nyaena na’-kana’ kasebbut). Karana badha sabagiyan oreng towa
otaba mattowa se ta’ same pangaterrona dhalem molang ana’ otaba kompoyyepon.
Salaen gapaneka oreng towa juga kodu ngara’agi ana’na
kaangguy akanca sareng na’-kana’ laen se kenneng tero dhalem abasa. Banne pas etorot mana kalaban ta’ marduliyagi ponapa kancana cengkal,
meller, tor sebbudan korang sae laenna. Manabi ana’ sala
kanca apanggibat korang sae dhalem odhi’na. Sabaligga, manabi kancana paneka oreng teppa’, bakal daddi guru
dhalem kabagusan.
Sapaneka juga para guru se molang neng e sakola’an
kodu ngaonenge bab parbasan Madura. Manabi guru ampon ta’ marduliyagi kadi
ponapa carana abasa se sae tor lerres, maka morettepon tanto ta’ kera oeng
carana abasa se teppa’. Melana guru kodu gu-onggu ngajari moredda abasa. Bi-lebbi ru-guru neng e sakola’an se badha e
tingkat baba. Akadi PAUD, TK/RA, tor SD/MI. Sabab, neng e sakola’an tingkat paneka babulanganna guru bakal cekka’ dha’
na’-kana’.
Kaangguy ajalannagi paneka para guru juga parlo
sokongan dhari lembaga. Sabab, ta’ bakal ngasellagi manabi coma settong
guru kalaban ta’ esokong otaba ta’ epadaddi bagiyan dhari program sakola’an.
Melana, sadaja peha’ se badha neng e sakola’an molae dhari kapala sakola, balli
kelas, tor en-laenna kodu gutong rojung masukses
badhaepon program paneka.
Saka’dhinto juga sareng media (otamana
tipi). Mastena kodu ngorange siyaran se gun coma agandhu’ pangalebur (hiburan)
malolo. Sabalikkepon, manabi bisa nambai siyaran se babulangan becce’.
Kaedanna sareng basa Madura, bisa elampa’agi sareng
tipi se badha neng e Madura. Malar mandar dha’ bingkeng, na’ poto Madura ta’
kantosa loppa ja’ aba’na odhi’ neng e tana Madura. Maka, naleka para potta
nyambat /papa-mama/ ka oreng towana, mandar
gi’ apangrasa’a ja’ aba’na paneka pottra Madura tor odhi’ neng e Madura se kodu
merte tor meyara budhajana. Salam Madura (*)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar