CARPAN MUDHAR C.H.*
POLO kene’ kalonta
kalaban sebbudan Polo Mandhangin. Badha ngoca’ Polo Kambing. Badha pole se ngoca’ Gili. Polo reya kasohor kalaban careta ra’yat
Ragapadmi-Bangsacara. Mandhangin gi’ tamaso’ bagiyan dhari Sampang.
E dhalem careta ra’yat, Ragapadmi babine’
se raddin. Karaddinanna Ragapadmi akadi ecapcappagi dha’ reng bine’ otaba ban-paraban Gili. Nyapcap keya dha’ paraban disa se anyama Argapadmi.
Nyama Argapadmi ekala’ ta’ jau dhari
nyama Ragapadmi. Sala settong tojjuwan reng towana Argapadmi, sopaja bisa
maro’om pole Polo Gili.
Argapadmi ana’ bungsona Aba Erpan. Oreng se paleng sogi e disana. Bannya’
oreng ngoca’ bujella Gili. Sogi, sabbar, ban pabangsa. Taretanna Argapadmi se
sareyang judhu kalaban oreng Songennep ban la andhi’ ana’ settong omor lema taon. Pareppa’na asakola TK.
Bala tangga dhateng kaangguy long-nolonge e dhalem maranta lampa
kabinna Argapadmi. Bala tangga kompak agutong rojung. Tadha’ settonga se ceccer. Reng-oreng dhateng abiliran.
Oreng Gili padha tao ja’ ana’ bungsona Aba Erpan akabina. Oreng nomer settongnga sogi. Nomer settongnga pelak. Ban ana’na se paleng raddin
sakejja’aggi’ ngaleppasa
kaparabananna.
Masarakat Gili noro’ bunga. Kembang polona epetthek lanceng kottha dhari Sampang. Nambai gumbirana reng-oreng Gili. Sabab, gabayya Aba Erpan nangga’ ronnang dhari Songennep. Tatenggun se paleng ekaleburi magar sare paseser.
Jembar gumbirana masarakat arampak kalaban
bungana atena Argapadmi. Bibirra se mera ta’ bu-ambu mesem. Pamesemma nambai raddin robana. Le’erra bulet
tontonan akalong enten.
Kole’na emmas esangleng. Bangkongnga
ambukor nongngep. Sokona nyangker. Garigi’na angrajung dhuri. Pacacana lemma’
manes pae’ maddu. Lanceng se kemma se ta’ ngalecera. Raddin, samporna.
”Sadaja reng seppo, tan-taretan, eatore lenggi. Adha’ar dhimin. Argapadmi ngatore lenggi moy-tamoy kalaban pol-empolan tanang se kangan.
Parlo gi’ korang saare. Tape oreng se dhateng gunna maranta kabinna Argapadmi ce’ bannya’na. Sarat ekaot sapo. ”Mator sakalangkong, tan-taretan ngestowagi onggu dha’ badan kaula sakalowarga. Moga
Allah se malessa kalaban
babales se langkong sae.”
Ba Erpan, reng towa lake’na Argapadmi, repot nemmone ban malares tamoy. Salerana tamba parjuga. Badanna tenggi
raja. Songot e attas bibirra celleng reng-lerengngan. Asarong sottra alos barna
mera. Esettellagi kalaban bathek
asli Madura jugan barna mera. Najjan la dhu kale ongga ajji,
aba’na lebbi senneng akocca celleng okoran tenggi. Nambai parjuga ka salerana.
***
Are se atantowagi teba baktona. Argapadmi molae edandane e kamarra. HP-na etengteng ka bara’ ka temor. Ngantos berta dhari calon
lakena. Badha rassa waswas e pekkerra. Sabab, e Sampang, romana calon pangantan lake’, kabanjiran. Aeng
maso’ pokol dhuwa’ malem.
Calon lakena, Mohammad Ihsan, se lebbi
ekennal kalaban olokan Encang, la
ngerem SMS li-baliyan ja’ mon banjirra sajan
tenggi. Nyellemma romana ta’
manyellem neyatta. Encang
paggun gate mangkata ka Gili kalaban parao calterran.
Encang maranta barang se kodu egiba e bakto
akad neka dhaggi’. ”Mas kabin ta’ olle ceccer,” Encang
agarunggung kadibi’. Reng towa bine’na molae nanges. Ta’ tega ajellingngagi ana’na
olle coba aropa banjir e are kabinna.
Jajan ban-giban la ta’ karebang. Tao badha se bisa egiba apa enja’. Mon se
eanyu’ banjir la ta’ kacareta’a. Coma se
maste barang ban-giban la bacca
kabbi.
Korang-lebbi reng kapetto la-bala dhalemma Encang mangkat areng-bareng se ngerenga pangantan lake’. Aeng banjir sajan ongga. Gella’ gi’
gan dhadha. Sateya la gan le’er. Lem-kellemman
sambi alangngoy e aeng se sajan tenggi. Satengnga kelometer jauna Encang ban pangereng se bisa’a
entas dhari banjir. E dhalem parjalanan sambi ngarep badha’a parao karetta Basarnas lebat.
E Gili, Argapadmi la mare edandane. Macemma teddha’an padha ranta. Se bakal narema pangantan
lake’ la ajijir e kalabangan. Atena Argapadmi atamba seyal. Sabab
saellana Encang ngerem SMS mangkat, HP-na
ta’ ekenneng telpon. E-SMS ta’
ebales. HP-na ta’ aktip.
Argapadmi sajan sossa. Tape, aba’na
gi’ bisa ngerrep kasossa’anna
dhari reng-oreng se dhateng.
Aba Erpan se la gella’ jeng-manjeng e
kalabangan narema telpon. Telpon dhari
kennalanna. Aberri’
tao ja’ mon badha pangantan
akabina ban reng Gili anyama Encang eanyu’ banjir.
Ba Erpan duli toju’. Nyandhar ka korse se
badha e budina. Salerana acom, ta’ binar
sakale. Songotta se celleng lendhi
dhakkala. Badanna se tenggi parjuga lemmes. Elop abareng lendhina
songotta. ”Kake nyare tao ya? Ba’ bendherra jiya tang manto? Badha kabar, duli nelpon!”
Dhari
dhalem romana, Argapadmi berka’ sambi acerreng. Athowat ngolok abana ban nyebbut
nyamana bakalla. ”Ba... Encang,
Ba!” Argapadmi robbu e adha’na
labang.
”Argapadmi! Bing, arapa kake, Bing?”
Ba Erpan alonca’ narabas bannya’na oreng.
Are sajan ongga. Sakejjha’aggi’ bakal teba bakto Duhur. Ta’ rendheng, ta’ tera’. Jareya se ekoca’ te-pote koddhu’.
Kasossa’an Argapadmi, coba se teba ka Ba Erpan aropa’agi kasossa’an ban mosibana oreng Gili dhari pocak bara’ ka pocak temor. Ta’
sala pole. Oreng se kalebbu eanyu’ banjir calon lakena Argapadmi.
***
Tello are tello malem tim Basarnas ebanto relawan se nyare Encang ta’ abuwa hasel
se magumbira. Areppan reng towa dhuwa’, la-bala, ban Aba Erpan sakalowarga sajan
tepes. Tello are tello malem keya Argapadmi nanges ta’ endha’ ngakan. Badanna semmo koros, ta’
segger amendha malathe epetthek abidda tello are. Ro’om tape ta’ cengngar
aleyas elop.
”Na’, Padmi, kabbi manossa bakal mate,” ummina ta’ bu-ambu se ngapol buwa atena sambi malot obu’na Argapadmi. Dhadhana etapet mon ajelling ana’na se kapekkeran. Mon ngatela’ coba se nengga’ ka ana’ bine’na, manggana egalunyu’a gantongan atena.
”Se odhi’ bakal mate, ngadhep dha’
se Maha Agung. Gun carana se da-bida. Badha ujiyan, sakejja’aggi’ badhi
badha ongga’an, Na’. Mayu pasabbar narema
ban pananggama! Papenter ngala’ pangajaran dhari ujiyanna!”
Argapadmi onga’ dhakkala, ajelling ka ummina.
Aeng matana ta’ ekenneng tamba’. Matana bako’. Ummina aonggu’ makowat atena
Argapadmi. Argapadmi agalaup,
nyambellut ka ummina. Ummina arekkep, agellu’ Argapadmi serret. Oreng kadhuwa padha nanges agarabas aeng mata. Aeng mata se bisa nganyu’ kasossa’an ban seksegga dhadha.
***
Korang-lebbi nem are Encang paggun ta’ etemmo. Berta molae acem-macem. Badha ngoca’ egalunyu’ baja. Badha pole se ngoca’ buru bi’ reng bine’ laen. Berta mereng elangnga Encang dhapa’ keya ka Gili, ka disa, ka taneyan,
ban ka kopengnga Argapadmi.
Argapadmi paggun lako nanges kapekkeran ka
Encang. Tape aba’na molae tabukka’. Gu-laggu kadhang akalenjar ka embung. Ka tase’ ajelling omba’ se ta’ tao lesso bang-tabangan. Salaen ajelling omba’, Argapadmi lebur keya ajellingngagi
ngombarra are.
E pettong are burungnga akabin kalaban reng
lake’ se anyama Encang, Argapadmi mele akalenjar ka tase’. Are gi’ ta’ ngombar, tape sonarra la nera’e alam. Sambi
ajelling omba’, Argapadmi
ngala’ baliker etambu’agi saora’na. Ngala’ pole, nambu’ pole. Ngala’ pole, nambu’ pole. Li-baliyan elakone sambi
ajalan. Tengka’na soko
pan-barampan kale esampok omba’. Ajalan mereng ajellingngagi gaggarra bato se
etambu’agi.
”Au!” sokona Argapadmi tapakpak. Argapadmi labu. Badanna robbu. Tape, ta’ gaggar ka beddhi. Abak lembu’ semmo bau, baceng batthowang.
”Astaghfirullahal’adzim! Tolong! Tolong! Tolong!” Argapadmi acerreng menta tolong. Badanna
robbu ka mayyit. Argapadmi
duli jaga. Buruwa, sokona
cekka’ ta’ andhi’ ora’. Buluna
kole’na manjeng kabbi. Tako’ atompang gariming. Tape...
”Ya Allah, Encang?” Duli ebali’ mayyit
se badha e adha’anna. Teppa’, mayyit se nambak bendher Encang.
Aeng matana agarabas ta’ ekenneng tamba’. Mayyit se la bau egellu’, esambelludi. Saellana esambelludi, janasana Encang epandeng dhari soko sampe’ konco’na obu’. Se nanges sajan daddi.
Tanangnga Encang se kacer mekkar. Tape, tanang se kangan mergem. Neng e tanangnga Encang se mergem, Argapadmi
ngatela’ barang barna mera ate asekot dhaun baru. Aesse sello’ maskabin se epenta Argapadmi. Dhakkala,
Argapadmi robbu, kalengnger, ta’ kellar masodek badanna.
Reng-oreng padha dhateng. Saellana
tao ja’ Argapadmi, sabagiyan nyosol Ba Erpan. Sabagiyan pole entar ka apella.
Mosiba banjir ta’ gun manyellem bengko ban
sakola’an. Tape
manyellem kaodhi’anna
Argapadmi. Banjir e kottha ta’ gun nganyu’ barang. Tape nganyu’ ban megga’ kataresna’anna Argapadmi. Barang eanyu’
ekenneng belli. Tape areppan
ban pangaterrona kaodhi’an ta’ bisa
ebelli. Kataresna’an Ragapadmi-Bangsacara pegga’ e tanang reng-oreng karaton. Kataresnaan Argapadmi-Mohammad Ihsan Encang pegga’ eanyu’ banjir. (*)
Sampang, 3 Maret 2016.
Catatan:
Ronnang: ludruk
*)Guru e Ma’had Al Ittihad Al Islami (MII) Camplong, Sampang.
Carpan eattas epetthek dhari Jawa Pos Radar Madura (JPRM) eccaban Ahad, 27 Maret 2016