Kanca Pondhuk

CARPAN ANDI FATHORRAZI*

SENGKO’ buru toron dhari masjid. E taneyan lebar nangale ke’-lake’ ajalan ka pondhugga. Mowana nondhu’ padhana se metong lakona ibada.

Se sengko’ tao, ba’na anyama Ahmad. Ajalan enga’ jareya keya. Nondhu’ ngabassagi abu se ber-ngabber. Ba’na ajalan para’ ta’ mettowa sowara. Sengko’ coma bisa noro’e kabadha’an se ce’ jauna dhari kennengngan se tao maraja sengko’. Settong kabadha’an se ta’ biyasa ka sengko’. E settong bakto, ba’na ngoca’, odhi’ reya kodu noro’e carana nabi. 

”Enga’ reya mon ajalan se eajarragi nabi, banne atole malolo.” Ma’ ce’ kobassana odhi’ mon noro’ lalampanna nabi. Ate daddi berse. Bisa daddi manossa se socce dhari dusa. Sabban-sabban tengka guli ebitong ganjaran.

”Sengko’ andhi’ pangajiyan se ngajarragi enga’ jareya. Ba’na noro’a, Man?” Ta’ parlo ker-mekker pole, sengko’ laju nyanggubi. Sengko’ terro aberseyana ate dhari gedda’na dunnya. Sengko’ terro masemma’a ka Pangeran. Sengko’ ta’ terro adina’a odhi’ ajalan ta’ kalaban arte. Sengko’ ta’ terro ate tajebbak ka bannya’na urusan dunnya se tadha’ ma’nana. Ajaganna ba’na padhana aeng e tengnga panassa odhi’.

”Iya, sengko’ noro’a. Tape, bila baktona, Mad?” Ba’na ajarba’agi lanjang lebar. Ba’na aberri’ tao ja’ Masjid An-Nur e lao’na pondhuk. Umumma, se noro’ pangajiyan jareya santre. ”Caramana ta’ lopot dhari Qur’an ban hadis, lebur. Sengko’ ban ba’na bisa kennal lebbi semma’ dha’ ka Islam e pangajiyan jareya.”

Ba’na pajat oreng se ta’at ibada. Dhari tengka lakona, sengko’ ngabas badha se laen dhalem aba’na katembang ca-kanca se laen. Ba’na ta’ bannya’ pokal. Odhi’na sa-biyasa. Kakoranganna ba’na coma settong: ta’ bisa eajak acaca salaenna ibada. Acaca politik misalla, pekkeranna ba’na laju ta’ nyambung. Tape, mon etanya’agi soal ibada, ba’na katon tao kabbi.

”Padhana areya Islam. Apa se ekoca’agi amanfa’at ban insya Allah ate tettep socce, jau dhari kakotoran.”

Onggu sengko’ ce’ kasambu’na ka ba’na. Polana jareya sengko’ bisa sampe’ e adha’na Masjid An-Nur baja laggu. Sengko’ ngabas e amperra masjid ella possa’, tape gi’ ta’ pate sella’. Bendher oca’na ba’na, kabannya’an se noro’ pangajiyanna reya santre. Gi’ dha-ngodha padhana sengko’ ban ba’na. Dhari mowa-mowana, katon se ce’ celleppa ban ta’ pate etangale e kennengngan laen. Otaba, me’ polana sengko’ areya oreng anyar e kennengngan jareya.

Jama’a bine’ toju’ e budhina lake’an. Ebatesse kaen biru. Ca’na ba’na, zina mata reya ta’ olle. Pangajiyan gi’ ta’ emolae. Sengko’ arassa badha e kennengngan se ta’ meddhas kalaban dusa.

Sonarra are se ngello’ ta’ bisa mapanas maske sakone’. Ma’ ta’ iya, molae lamba’ mon ella epanase are se ta’ kapalang, sengko’ laju nyare panaongan. Sateya enja’, sengko’ paggun manyaman toju’.

Ta’ abit dhari jareya, sengko’ ngedhing salam dhari sound, ce’ sopanna. Pangajiyan ella emolae. Saejjam satengnga sengko’ ngedhingagi. Settong pangalaman se ca’na sengko’ anyar. Sengko’ ta’ bisa a-bayang-agi mon sengko’ ta’ atemmo bi’ ba’na. ”Mon ibada reya ja’ ru-kaburu terro ngalakone sakabbinna, kala’ gan ne’-sakone’.

Carana ba’na ibada ella etoro’. Re-saare sengko’ nyaman abareng ba’na. E settong are, sadhapa’na e kamar dhari pangajiyan, sengko’ coma nangale settong oreng dhung-tedhungan sambi maca buku. Etanya’agi bi’ sengko’, dha’emma se laen? Oreng jareya coma ngangka’ bau. Sengko’ mokka’ songko’ sambi mokka’ lamarina ba’na. Takerjat polana tadha’ essena.

”Oy, dha’emma Ahmad, kalambina ma’ tadha’?”

”Ta’ tao. Paleng la ngalle.”

”Ba’na, Mad, arapa ba’na ma’ ta’ aberri’ tao ka sengko’ gallu ja’ ambuwa?”

Bingong. Sengko’ mokka’ lamarina ba’na pole. Tape, hasella paggun tadha’. Ella ta’ tao pole apa se ekalakowa. Sengko toju’ e attassa kasor tepes. Sengko’ temmo nangale salambar dalubang pote atoles nyamana sengko’. Soratta ba’na ka sengko’.

Assalamu’alaikum wr. wb.

Dha’ ka kanca se la eanggep taretan dibi’, Rahman. Samoga ba’na paggun dhalem lindungan-na Allah. Saporana sengko’ ta’ amet gallu. Sengko’ ngantos ba’na molae gella’. Tape, ba’na ta’ gellem dhateng. Sengko’ menta ba’na ta’ usa takerjat. Sengko’ gella’ etelpon bi’ ebu e soro mole ka roma. Ca’na ebu ta’ andhi’ bareng. Sengko’ epakon ambu mondhuk. Saporana mon badha kasala’an. Samoga sengko’ ban ba’na bisa atemmo pole.

Wassalamu’alaikum wr. wb.

Ahmad

***

Tello taon ta’ abareng ba’na. Sengko’ noro’ ambu dhari pondhuk sataon samarena ba’na. Sengko’ ta’ kowat ngadhebbi ca-kanca kamar se sajan rosak. Sengko’ kerrong ka ba’na. Re-saare arassa seppe. Sampe’ e settong bakto e toko buku se e kottha, ba’na mesem ka sengko’ sambi mokka’ buku filsafat.

Sengko’ takerjat asella bingong. Paleng ba’na enga’ ka sengko’ polana angguyya sengko’ ta’ aoba molae apesa ban ba’na. Tape ba’na? E dhimma sarong se eangguy lamba’? Pole sorban se lako cekka’ e bauna ba’na? Ban mowana ba’na, se sengko’ enga’ coma mesemma ba’na. Tape, arapa mowana ba’na la ta’ binar?

Sengko’ ta’ bangal atanya nyamana ba’na. Tapaksa nga’-enga’e nyama se eberri’ oreng towana ba’na. Padha ban lamba’, ba’na ta’ lebur lor-ngolor caca. Samarena sengko’ nyebbut tang nyama, ba’na laju naja’ ka lowar. ”Sengko’ Ahmad. Engko’ ta’ parcaja pole ka se anyama agama.”

Pangakowanna ba’na agabay sengko’ takerjat. Awwalla sengko’ nganggep ba’na coma ja’-gaja’an. Tape, oca’na ba’na se lere ban gu-onggu agabay sengko’ ngedhingagi sampe mare. Saabidda tello ejjam dhalem saare. Sabban mare asar sampe para’ mangrib. E kos-kosanna ba’na, sengko’ ngedhingagi caretana molae ambu mondhuk.

Settong careta se agabay sengko’ ta’ narema. Apa se eoca’agi ba’na sateya ta’ padha ban lamba’. Sateya ba’na ta’ parcaja ka agama, ibada, ban iman. Sabab, ba’na tao keceba. Sampe’ ba’na ta’ asojud pole ka pangeran. Ba’na ala’-gella’ ngabassagi kabiyasa’an se tao elakone dibi’ lamba’.

”Tadha’ gunana sengko’ abajang, abirid, ban anyo’on ka pangeran. Sengko’ paggun ta’ olle apa se epenta.” Sengko’ tao ja’ ba’na nganggep pangeran ta’ tao aberri’ bukte ban ibadana ta’ ma’ olle pa-apa. Ca’na sengko’, aobana ba’na tanoro’ ka ca-kancana saellana mondhuk. Sampe’-sampe’ ba’na ca’-ngoca’e pangeran.

Ba’na ta’ iman pole karana ca’na e dhalem iman badha kakorangan. Iman reya artena parcaja. Ca’na ba’na, parcaja reya lebbi mandhap tingkadanna dhari aberri’ bukte. 

Ba’na kodu tao ja’ apa se eoca’agi aganggu oreng bannya’. Sengko’ nganggep jareya daddi ha’na ba’na. Sengko’ tao ba’na ella maso’ ka jurang se dhalem ban petteng. Ban sengko’ tao ja’ se eoca’agi ba’na lopot. Sengko’ coma bisa maenga’ sopaja ba’na abali ka jalan se teppa’.

Mon ba’na bisa aoba pole enga’ gi’ dullu, sengko’ bisa akanca pole bi’ ba’na. Tape, mon enja’, saporana. Sabab, sengko’ ban ba’na ella ta’ sajalan pole. Sakaleyanaggi’ saporana. (*)

*Santre Pondhuk Annuqayah Lu'-Gulu', Sumenep.

Carpan eattas epetthek dhari Jawa Pos Radar Madura (JPRM) eccaban Ahad, 21 Februari 2016