Senin, 08 Februari 2016

Agugat Balulanganna Oreng Kona




PADHA MESEM: Dhari kacer, Syaf Anton Wr, Henri Nurcahyo, Set Wahedi e Art Gallery Sumenep Sennin, 8 Februari 2016. (Foto Facebook Syaf Anton Wr.)


SUMENEP – Diskusi Forum Bias kalaban bab Tradisi Lisan dan Rekayasa Budaya kalampan neng e Art Gallery Jalan A. Yani Sumenep, Sennin (8/2). Papanggiyan paneka abak bida sareng ri’-bari’na. Se dhateng abannya’an tan-taretan se gi’ anom. Salaen paneka, narasumber-epon banne orang Madura. Enggi paneka Hendri Nurcahyo dhari Sorbaja.
Hendri ngatorragi, ja’ saongguna Madura sacara umum otaba Sumenep, paneka ce’ sogina dhalem hal kabudhaja’an. Sala settongnga, enggi paneka sastra lesan se langkong bannya’. Misallepon dungngeng. Nangeng, maske sogi, se daddi masala, para anom ta’ nanto ngaonenge kasogiyan paneka se saongguna.
Dhalem arte, ca’epon Henri, caretana asal se daddi nyamana kampong, disa, ban salaenna. E jaman teknologi paneka, ta’ sakone’ para anom mastena bisa ajar ban merte dadinggalannepon oreng seppo. Sabab, e dhalem sastra lesan agandhu’ tojjuwan, akadi, ajaran, babulangan becce’ ban samacamma. Pramela, menorot Henri, kadi ponapa sastra lesan paneka bisa ekasennengnge ngangodhadan.
”Seggut ngedhing orang mator ja’ aba’ neka gadhuwan kasogiyan kabudhaja’an. Tape’ ka’dhimma buktena? Mangkana buto ban parlo etalektegi” oca’na dhalem basa Indonesia.
Salamet Wahedi otaba Set Wahedi ngatorragi, sastra seggut eguna’agi orang karaton kaangguy malanggeng kakowasaanna. Kalaban tojjuwan, sastra kadhang eoba otaba eakorragi sareng parlona karaton. Menorot Salamet, hal paneka ampon kalampan apon abit.
Pramela, manabi badha careta laen salaen se ampon kappra otaba kalowar dhari karaton bakal eanggep sala. ”Konspirasi sastra sareng kakowasaan ampon kalampan abit. Namun, ta’ sakabbiyanna tradisi lesan paneka sala,” ca’epon dosen e Universitas Trunojoyo Madura paneka.
Sabatara paneka badha se ngatorragi sastra lesan/cap-ocaban orang kona bannya’ se ta’ maso’ akkal. Manabi paneka terros epalanggeng bakal apengaro dha’ pekkeranna na’-kana’. ”Daddi, kadi ponapa carana para ngangodhadan paneka bisa nandhinge cap-ocaban se menorot kaula ta’ maso’ akkal paneka.”
Nur Khalis, seniman film dhari Gappora, apetanya, pasera se gadhuwan tanggung jawab kaangguy meyara tor merte kabudhaja’an paneka. Aba’na juga atanya, dhari ka’dhimmaepon bisa emolae. Sabab, na’-kana’ e jaman mangken, ampon ekarassa abannya’an se lebur ka careta se tadha’ kaedanna sareng kampongnga dibi’.
Menorot Lukman Hakim AG, pamerteyan budhaja menangka tanggung jawab sadajana. Ta’ gun egantongngagi dha’ pamarenta, guru e sakola’an/madrasa, orang seppo, ban ngangodhadan. Sadajana gadhuwan tanggung jawab se padha kaangguy meyara nyoppre kalanggengngan balulangannepon oreng seppo.
Manabi badha se ta’ maso’ akkal? Ta’ sadajana kodu maso’ akkal. Lukman nyontowagi, balulangan kalaban okara /ja’ toju’an e bantal. Me’ ecapo’ bubudun/ paneka ta’ masol akkal. Sabab, abak sara akkal narema oreng toju’ ka bantal pas bisa ecapo’ bubudun.
Nangeng, Lukman neggesse, balulangan ta’ bisa etarema daksakala dhari lowarra. Sabab, dhalem basa Madura badha bab parsemmon. Ta’ ebagi toju’ e bantal bisa daddi banne pas bakal ecapo’ bubudun otaba poro. Sacara elmo kasehadan jugan ta’ kera bisa. Na, dhari bab se laen pola bisa kalaban egi’-gigi’ gan sakone’.
Orang Madura gadhuwan oca’ /cangkolang/. Salaen paneka gadhuwan /kennengnge kennengngann, lakone lalakonna/. Badha jugan /mon ta’ addhu ja’ dhu-maaddhu, ma’ ta’ buddhu/. Bantal paneka kennengnganna cethak. Manabi etoju’i cora’ cangkolang, ta’ patot, ban banne kennengnganna.
”Manabi se lamba’ gi’ sae ngereng lakone. Sabab, aba’ nyangka sala sala settongnga karana ta’ oneng ka se emaksod dhalem ca’-oca’na reng kona,” oca’na.
E kennengngan se padha, bannya’ se apareng pamanggi. Antara laen, Alfaizin Sanasren, sastrawan tor dosen e STKIP PGRI Sumenep, ngatorragi parlona tradisi lesan eajarragi e sekola’an. Moh. Darus, bannya’ acareta seniman topeng dalang, mamaca, ban salaenna. Khairul Umam, sekretaris MWC NU Gappora jugan apareng pamanggi dhalem diskusi kalaban moderator Syaf Anton paneka. (Lukman Hakim AG)

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

Guru Tolang

Carpan Irwan Effendi* E soro p are, Ali alan-jalan d h a’ bal a tatangga se ta’ jau d h ari romana. Nyambung silaturah im tor mae...