Carpan Lailatul Q.*
”TERA’...
tera’… tera’…” na’-kana’ kene’ aorak perak
nangale apoy se tera’. Alonca’, apa’-kopa’. Kabbi oreng asorak. Sajan malem, sowarana ekaedhing sajan
ramme. Ekaedhing sampe’ ka
paleng bara’na
kampong.
Ke
Rustam agella’ matao jajaranna gigi se
ngakoneng ecapo’ ngebbulla roko’ ngabas
bunga ka tera’na apoy se raja. Ropana, sajan malem apoyya sajan raja. Ta’ ngantos kene’na apoy, Ke
Rustam lako ngontalagi
kajuwan-kajuwan raja se
kerreng ka dhalem tomang raja se ekoca’ pangobbaran. Apoy sajan raja bila eontalagi kaju.
Barnana ngamera
soga’ nambai tera’ ka seddi’na.
Lakar
la kabiyasa’na
reng-oreng e tang kampong kaangguy agabay gubuk bila abangona roma. Ngobbar bato
sampe’ ancor daddi gubuk. Biyasana
pangobbaran ekale sampe’ korang lebbi dhumeter dhalemma. E attassa ebangon geddhung
kaangguy nyoson bato-bato se eobbara.
Lobang hasella ngale eesse’e kajuwan kaangguy marabak
apoy. Ngobbar
biyasana
elakone
sampe’ pan-barampan are
sampe’ terbi’ (to-batona
la padha ekello’
apoy keya)
ban para’ daddiya gubuk. Bila la terbi’ pan-barampan kale,
buru ngobbarra eambuwagi. Pas to-bato edhantos
sampe’ ancor daddi abu.
Tape,
sateya
la rangrang oreng ngobbar. Molae gubuk ban pakakas abangon roma laenna gampang
ebelli. Ngobbar
akantha reya la molae ta’ eangguy.
Reng-oreng ango’an mele se gampang ekalako etembang mo’-emo’ ngobbar. Raja lako,
cakna.
Reng-oreng
daddi manossa se lebbi senneng ngangguy barang se nyaman ngangguy. Dhari gi’ kene’ sampe’ sateya la aomor
petto bellas taon. Areya buru ka dhukaleyanna sengko’ nangale oreng
ngobbar. Se lamba’
sengko’ la kaloppae ka jarna’na kabadha’an e bakto jareya. Polana sengko’
gi’ aomor
tello taonan otaba empa’ taon.
Sateya Ke Rustam se tamaso’ ka
oreng-oreng seppo e tang disa andhi’ pangaterro
maodhi’a pole otabana nga’-ngenga’na
ka na’-kana’ ngodha ja’ kampongnga andhi’ kabiyasa’an se la molae
edina,
se anyama ngobbar.
Cakna
Ke Rustam, dhari bakto ka bakto sajan sakone’ oreng lako akompol. Ju’-toju’ ngaso
saellana mare atane. Otaba akompol nenggu
TV e kon Pa’ Ji Rahem
sampe’ tengnga
malem. Aen-maen ka kon
tatangga se
teppa’na ngobbar. Long-nolonge
tatangga se
anye padhi. Molong bako,
nampe, masat, nala, agulung, ban
samacemma.
Poko’na lamba’ reng-oreng lako
akon-lalakon
areng-bareng.
Sateya
la emo’ bang-sebang
e romana. Ta’ pate kalowaran. Na’-ana’na padha ta’ ebagi kalowaran kabbi.
Mon pera’ en-maenan cokop
melleagi,
ma’le bisa amaen e romana.
E
settong bakto, Ke
Rustam acareta. Ca’na, na’-kana’na
sengko’ ta’ padha
ban na’-kana’na
Ke Rustam. Sateya
reng-oreng
la emo’
e romana dibi’. Andhi’ TV bi’-dibi’ sebang. Nambai rangrang bakto
kaangguy apol-kompol sabala
tatangga’an enga’ malem
sateya.
E
are sabellunna, Ke Rustam la nyadhiya’agi sakabbinna kabutowan kalaban
jarna’. Molae
dhari
messen to-bato
se bagus kaangguy
eobbar. Ju-kajuwan ngala’ eteggalla dibi’ ban nyare e gunong.
Sabban are Ke Rustam long-mapolong ngangko’
kaju sampe’ erassa’agi cokop. Marena jareya menta
tolong ka Nom Rahmat ban tatangga se laen agabayagi pangobbaran
se raja. ”Ce’ bungana
rassana bisa apol-kompol
pole,”
oca’na
Ke Rustam ka eppa’ samarena ngontalagi kaju.
”Pasang pole kajuna Ke Rustam… pasang
pabannya’…
pasaang…” oragga na’-kana’ dhari penggirra pangobbaran,
ta’ enga’
ja’ bakto
la talebat malem. Ta’ tako’ egigiri guru ban
reng towana
ame’
takethas se
asakola’a. Ropana
malem sateya
lebbi ekaemane bi’ na’-kana’ etembang en-maenna e
romana se rang-larang. Gi’ paggun
aleburan amaen areng-bareng sakanca’an sabala’an.
Sajan
esorong apoyya sajan raja. Sengko’ ro’-noro’ eppa’ ngontallagi kaju keya ka dhalem
apoy. Weeerrrrr…. Monyena apoy se
rabbang. Na’-kana’ perak agella’an sambi rot-nyorot polana
kapanasan. Robana sajan paddhang eabas ecapo’ tera’na apoy.
Reng-oreng
sajan ramme terro nengguwa. Padha
kasambu’ polana abit ta’ nangale
oreng ngobbar. Saellana jareya, apoy
pangobbaran sajan rabbang. Tera’
ngebbul okos ka jauna. Bato-bato se eobbar konco’na la molae abarna ngamera
aropa mardha. Laenna
badha se gi’ celleng.
Sengko’
noro’ asorak. Arassa’agi
kabadha’an enga’ sateya laa bit tadha’ e tang kampong. Sengko’
aromasa kerrong.
Saellana
apoy la ta’ pate
tera’, reng-oreng toju’ e
sakalelengnga pangobbaran akompol sambi acareta tanena, bu-obuwanna, argana
bako se modha, otabana mosem
ojan.
Sengko’
dibi’
akompol abareng ca-kanca
ban le’-ale’ acareta
lajanganna Ari
se pegga’
gella’
seyang
sampe’ sateya
ta’ etemmo
panyaba’na. Embi’na Nom Sahri abudhu’ empa’. Ban caretana Mamat se ta’ gellem mare
lebur ka Susmini, kompoyya Ke Rustam.
Neng
sakejja’
Nye Ruma’
dhateng ngeba
gaddhang se aesse lembur, tajin se egabay dhari parotta nyeyor ecampor gula mera. Kakanan se biyasana egabay bila badha oreng
ngobbar. Lep-cellep
sajan nambai kobassa ngakan lembur satobung.
”Sapa se gi’ ta’ melo?” Nye Ruma’ atanya.
”Sengko’ korang, Nye, heee,” Sukkur nyaot
dhus-todhus. Kabbi
oreng agella’.
”Iya, Kur. Satobung aggi’ ambu pas. Se
laen me’
ta’ melo,” astana Nye Ruma’ emo’ naneng lembur.
E seddhi’na
Sutima nolonge adu’um lembur ka
sabadhana oreng se dhateng. Kadhang sengko’ sambi alerek todhus.
Eker-pekker,
tang disa la para’ kaelangana settong dadinan
dhari
banga seppo
ja’ sakenga
ta’ keng
Ke Rustam nyoba’ nyambungagi
pole. Ca’na tang guru,
areya
se ekoca’ melestarikan budaya’. (*)
*)Mahasiswi Ekonomi Syariah Instika Lu'-Gulu', Sumenep.
Epetthek dhari Jawa Pos Radar Madura (JPRM) eccaban Ahad, 15 Oktober 2017 otaba: Carpan Lailatul Q.*
Tidak ada komentar:
Posting Komentar