Melle Tangessa, Sandhang Tolana

Carpan Mudhar CH.*

ODHI’ apolong ban mattowa lakar pang-gampang malarat. Sabab, oreng andhi’ kabiyasa’an se da-bida. Najjan badha se padha ta’ bakal padha persis. Apapole pamekkeran kangodhadan lumrana bida kalaban pamekkeran banga towa. Jaman lamba’, mon ngakan juko’ esoro ne’-one’.

”Juko’ jareya jujju’ patako’. ”Jaman sateya sabaligga, nase’ sakone’ pabannya’ juko’na. Sabab, juko’ ekapenter. Daddi dhi-budhina lako, se paleng nyaman odhi’ ban ana’na mattowa.

Lamba’, aba’na gi’ kana’ gun ngabas e gambar oreng ngangguy sapatu rodha. Badha e pananggalan ban kole’na buku, gambarra tis-artis se asapaturodha’an. Terro keya ngangguya, keng edhimma melleya. Terro keya melleya, keng barampa argana ban edhimma pessena.

”Engko’ melleya sapedha motor ettril, nyaman ka gunong-gunong cat-malacat. Ba’na, Le’ Par, melleya apa?”

”Mmmm, mon engko’ melleya sapatu rodha, Ka’. Nyaman ta’ osa melle bingsin. Makke ta’ andhi’ SIM ta’ kera etangkep ban gulisi, mara.

”Ba, dina engko’ lebada gunong. Adha’ gulisi mon e gunong. Sapa nangkeppa? Ekento’e.”

Mesem kadibi’, Aspar enga’ ka jamanna aba’na gi’ kana’ e bakto ana’na menta melleyagi sapatu rodha. Li-baliyan Aspar ngoca’ ka se bine’, ”La melleyagi ra, Le’. Ngala’ se bagus san-mesan melle. Pola bisa toron ka ale’na.”

”Engko’ se melleya iya bai, Ka’, keng eppa’ ban embu’ tako’ gigir. Dhaggi’ gun olle enger se sabala. Panemmona eppa’ ban embu’ ta’ sala, keng polana neser ka kompoy. Sabab la bannya’ kaca kebbangnga. Margana sapatu rodha badha potong bettessa. Badha teddhas cethakka.”

”Iyya engko’ neser keya. Sapa se terro andhi’a ana’ potong. Tape kan neser, ana’na gun ngabasagi mon ca-kancana asapaturodha’an. Iyya mayu aduwa, mandar salametta!”

”Laon gallu, Ka’, ngantos bakto se teppa’. Pola laggu’ sadhumalem eppa’ ban embu’ aoba.”

”Iyya. Keng mon bit-abit gallu, tager ta’ osom reng asapatu rodha.”

Aspar kabilang ontong. Ruha, se bine’, ana’na oreng paleng sogi e kampongnga. Bannya’ tanena ban tokang tangga’na gi-bigi. Osom jagung melle jagung. Osom arta’ melle arta’. Bengngok, bijjan, cabbi jamo, ban en-laenna. Asparra dibi’ andhi’ tana salokke’ epateggu’ ka sapopona.

Sajjegga abine, Aspar ta’ alako tane. Noro’ long-nolonge mattowana e ma-roma. Reng towa dhuwa’na la padha tadha’ omor.

Aspar ban Ruha gi’ buru andhi’ ana’ settong kellas 4 SD. Tape sateya se bine’ la ngandhung pole. Omor kandhunganna ajalan lema bulan. Ga-tatanggana gun settong dhuwa’ se ta’ andhi’ sapatu rodha. Ana’na ta’ ekanyaman ngakan amarga ta’ emelleyagi pangaterrona. Se tello areyanna sampe panas kole’na ban ekamempe sarta ekangaja’.

Bannya’ oreng molae asan-rasan Aspar sabala sabab kabilang sogi keng tega ka ana’. Badha keya se ngoca’ eman ka pesse. Buru sateya ana’na Aspar ta’ andhi’ en-maenan se ekaandhi’ bannya’ oreng. Biyasana en-maenan apa’a bai ana’na Aspar se andhi’ kaadha’. Mon teppa’ ajalan kadibi’, Aspar lako ekaler-meler ban reng-oreng se tao ja’ ana’na gi’ ta’ emelleyagi sapatu rodha.

Mare ngateragi ana’na, Aspar ambu melle bingsin.

”Mase anyar sapedhana, Le’ Par? Iya’ toju’ gallu!” Aspar duli atole.

Seddheng la nangale ka oreng se nyapa badha e dhalem barung, ”Ba, ba’na Ka’? La gella’ ya? Mayu ambu ka bengko!” Aspar nyander asalaman. Badha rassa senneng tatemmo ban kancana se la abit alako ka Jakarta. ”Ebila ba’na dhateng?”

”La para’ samenggu, Le’. On-laon mon nompa’ sapedha. Gella’ kongse majuwer. La raja ana’na. Kellas barampa?”

”Oo, la bak abit, Ka’. Iya gella’ bak kaburu sabab tako’ tellat. Arowa tang ana’ la kellas 4. Ano, Ka’, nyongsodi sateya. Se ngakana usa paksa.”

Oreng kadhuwa padha agella’.

”Messen kobi, Le’!”

”Enja’ ta’ usa, Ka’. Engko’ ta’ abit.”

”Le’, Le’, ba’na enga’ ka engko’?” Oreng se atanya sambi mesem terros agella’.

Aspar mesem keya, ”Arapa ma’ ta’ enga’a, Ka’? E dhimma sapedha etrilla?”

”Hahaha... iyya enga’ onggu ba’na. Ta’ jareya, Le’, engko’ ngaedhing dhari reng-oreng, ba’na sateya daddi rasan. Arapa...”

”Ja’ paterros, Ka’. Banne engko’ se ta’ melleyagina sapatu rodha. Keng mattowa ce’ berra’na. Antos saare dhuare...”

”Laon gallu, Le’. Sateya sengko’ ban ba’na la padha ekoca’ reng towana na’-kana’. Mon engko’ ban bine, reng towa la padha tadha’ kabbi. Daddi pa-apa la ca’na engko’ ban bine. Keng mon ba’na, Le’, ja’ nero engko’.”

”Maksodda, Ka’?”

”Mayu pekker karena. Ba’na reya reng towana ana’na. Tape ba’na, ana’ manto dhari mattowana. Daddi, ba’na sateya kabadha’anna rangkep. Bisa daddi reng towa, bisa daddi ana’. Ekoca’ reng towa, ba’na terro ana’na toro’a oca’. Sabaligga, ekoca’ ana’ manto, mattowana terro ba’na atoro’ oca’. Jareya se kodu ejalane ba’na. Ta’ olle ba’na ngobasane ka attas ka baba. Ana’na kodu toro’ oca’, mattowana soro noro’e oca’na ba’na. Jareya se kodu gi’-gigi’. Bannya’ oreng gun ngala’ bendherra dibi’, Le’. Ngarte ka maksodda sengko’?”

”Iya Ka’, engko’ ngarte. Sakalangkong ya, Ka’,” Aspar akalangkong li-baliyan. Aba’na aromasa senneng badha se maenga’. ”Ka’, ba’na tao?”

”Apa Le?”

”Nga’ reya Ka’,” oreng se esambat kaka’ ngantos ngestowagi oca’na Aspar, ”Cora’ tad-ustad mate pamor mon ba’na pas ongga ka membar, Ka’, hahahahaha.”

Oreng kadhuwa padha agella’ kak-ngakak, ”Senga’ eantosa, amaen ya, Ka’!” saellana majar pessena bingsin ka Ma’ Sida, Aspar mole ka bengkona. Oreng se ekoca’e kaka’ toju pole ka lencak e barung, nerrosagi se ngenom kobi.

***

Aspar ta’ betta. Pata samenggu dhari kadaddiyan e barung kobina Ma’ Sida, Aspar melle sapatu rodha gabay ana’na. Dha’-adha’na Aspar tako’ se mataowa. Gun abala ka se bine’. Se bine’ sempat manglo tape baramma’a pole, barang la mare ebelli. Ban Ruha lakar la aromasa neser ka ana’na.

Sangaja Aspar melle sapatu rodha ngangguy pessena dibi’. Tadha’ camporan pessena sapa-sapa. Pesse Rp 500 ebu ollena eberri’ sapopona. Parowan dhari ollena tana se epateggu’. Argana arta’ kabilang bagus ban sapopona namen bak ngadha’, daddina kacapo’ ka arga tenggi.

Aspar ban Ruha kecca’. E bakto reng towana ngaso’ arta’ ka Sorbaja, sapatu rodhana ebagi ka ana’na. Ana’na bunga tadha’ nandhinge. Dhari perakka, ana’na narema sapatuna sampe’ nyapcap aeng mata. Ban ana’na laju eajari asapaturodha’an. Korang saejjam biyasana reng towana dhateng, Aspar ban Ruha maelang dhari romana. Ana’na la ebalai se kodu ekacareta ka embana.

Para’ magrib Aspar ban Ruha buru dhateng. Ana’na la mangkata ngaji ka langgar. Bakto ana’na asallim, Ruha akoto’, ”Embana ta’ gigir?”

”Enja’, Ma’, keng gun manglo pas agung-garunggung ta’ duli mare.”

”Buru ba’na ta’ amet?”

”Amet, gun ngoca’, ’pabajeng ngaji! Ja’ tokaran!”

Ruha mesem. Ana’na noro’ mesem. Jembar atena ngabas ana’na gumbira. Ruha nyeyom bun-embunanna ana’na, ”Kassa la mangkat! Salamet!”

Mare abajang Magrib Ruha eolok embu’na toju’ ka amper temor. Eppa’na la ngantos e jangka’ dhari manjalin. ”E dhimma se lake’?”

”Badha, gi’ makadhalem sapedha.”

”La ta’ kalowara pole?”

”Enja’,” tako’ se lake’ abit, Ruha ngolok, ”Mak, mon la mare duli dha’enna’!”

”E bila se melle sapatu rodha?” Eppa’na atanya, embu’na noro’ toju’ e seddi’na. Ruha nondhu’ ta’ metto saot.

”Ampon abit, Pa’. Namong buru gella’...,” Aspar duli nyambit sambi toju’ ka jangka’ ajajar ban se bine’.

”Se ebagi ka ana’na?”

”Enggi...” Aspar ban Ruha aonggu’ padha pas terros nondhu’.

”Senga’ ya, Cong, Bing, pateppa’ ajaga ana’. Mon badha pa-apa tanggung kadhuwa.”

”Sapora, Pa’, tadha’ maksod alengkae eppa’ ban embu’. Keng melle tangessa ana’.”

”Enggi, Pa’. Ca’epon ru-guruna, cebbing ka pangajaran ta’ juntrong. Ujiyanna olle mandhap. Ta’ biyasana. Tamaso’ pamanggi dhari kapalana, badha se ekaterro. Pangarep ka’dhinto bisa nambai cebbing. Ta’ langkong sapora!” Aspar sambi nyandhak tanangnga mattowana lake’ bine’. Ruha noro’e nyongkem keya ka reng towana.

”Iya, engko’ nyapora. Keng senga’ ya, Na’! Engko’ kompoy sakerra’ tadha’ pole.”

E bakto jareya keya eppa’ ban embu’na padha ngabbru. Gun coma eteng-paketeng, pabendher ajaga ana’. Sakabudhina lako, mattowa bine’na Aspar makalowar le-ollena se dhari Sorbaja. Ekakan areng-bareng toju’ e jangka’. Ruha magenna’ sakale ban kobi ngokos se gi’ buru esellip gella’ ban-aban malem.

Bala tangga padha mengnga’ ka ana’na Aspar sabab e dhalem bakto sakejja’ la bisa asapatu rodha’an. Nyamana reng ajar, ca’-oca’anna oreng, mon ta’ labu ta’ duli tao. E taneyanna se legga, bila ban-aban malem daddi pamaenanna na’-kana asapatu rodha. Saleng pasower ka bara’ ka temor, ka dhaja ka lao’. Salaen kacator lekkas tao, ana’na Aspar kabilang paleng penter dhari ca-kancana se laen.

Mon la ngabas ana’na amaen sakanca’an, Aspar sem-mesem elambane duwa samoga ana’na ban sabala kapareng baras salamet. Rajekkena daddi rajekke berkat tor nyamporna’agi.

***

 Berta potongnga Aspar dhapa’ ka kampong laen. Dhari kabar ka kabar, badha ngoca’ Aspar potong tanangnga amarga labu e jeddhing. Badha pole ngoca’, makadhalem arta’ ka gudhangnga. Sateya egiba ka sangkal-potong.

Bakto kadaddiyan teppa’ tadha’ oreng e bengkona. Aspar gun neng kadibi’. Mattowana entar ka onjangan bin-kabin ana’na kancana e Bangkalan. Se bine’ ban ana’na entar ka kottha. Daddi tadha’ settonga se tao kadaddiyan se sabendherra.

Sadhatengnga dhari sangkal potong, bannya’ oreng se nyapot ka bengkona. Aspar potong lengngenna. Etanya’agi bala tanggana Aspar ngoca’ labu e jeddhing.

”Kaula lecen e jeddhing, Ba’. Ta’ oneng kaburu ka napa.”

”Sateya karassana baramma, Cong?”

”Pelles tor ngarennyeng, Ba’,” Aspar marengnges ban aeng matana ngaremmeng se alaban sake’.

”Pabannya’ ngenom maddu! Olle lekkas baras.”

”Enggi, ca’epon sareng tellor.”

Oreng bannya’ ondur dhateng. Terros ka se malem sampe’ kol sapolo oreng buru mole. Jareya bai polana Aspar ta’ bisa tedhung.

Saellana reng-oreng mole, Ruha marobbu keya e erengnga se lake’. Sangaja Aspar engamparagi lama’ kasor tepes e adha’na tv. Se bine’ terro jarna’a, ”Labu baramma, Mak?”

”Ana’na la tedhung?” Aspar ta’ duli ajawab.

”Iya la nyeddha. Ce’ lessona marga se ka kottha.”

”Engko’ todhus ka oreng, Le’.”

”Arapa ma’ todhus ka oreng, ja’ ba’na ta’ ngeco’? Oreng nyapot kencengnga dibi’, ba’na ta’ menta.”

”Iya engko’ malo makke ta’ ngeco’ ban ta’ menta. Reng towa dhuwa’ nolae, Le’.”

”Arapa, Mak?”

Aspar acareta ka se bine’ ja’ mon aba’na potong banne labu e jeddhing. Tadha’ oreng sakale Aspar ganggu’. Sapatu rodhana ana’na ta’ eparengkes. Sajjana marengkessa, tape sabellunna eparengkes aba’na terro taowa rassana asapatu rodha. Seddheng la epasang, jaga on-laon sambi neggu’ ka geddhung. Atengka’ satengka’an laju labu jarabadan. (*)

Sampang, 28 Maret 2017

............

Epetthek dhari Jawa Pos Radar Madura (JPRM) eccaban Ahad, 29 Oktober 2017