Carpan Matra’i*
ARE se tera’ moncar dhari temor sagara. Bannya’ reng Madura mangkat nerrosagi kalakowanna se ba’ari’ gi’ ta’ mare elakone. Angen alembay dhaunna nyeyor ebarengnge sowarana mano’. Saleng nyaot maebir sowarana se lebur saengga sowarana acem-macem.
Sabban gu-laggu sengko’ ju’-toju’ neng Tase’ Toraja. Ngabasagi tera’na are se ongga gan sakone’ ka attassa cethak. Sengko’ ta’ gellem
busen ngabasagi are gu-laggu. Are jareya aberri’ kakowadan
ka sengko’ saellana emma’ mangkat nyare lako ka Jakarta. Nyare kakanna
sengko’ neng e roma, samarena eppa’ tadha’ omor bakto agandhu’ panyake’ se ce’ sarana.
Apapole buru bilanna sengko’ ngedhing dibi’. Kabar se sajan mangetek ka dhadha, ja’ emma’ la alake ban oreng Jakarta se la andhi’ ana’ settong. Sengko’
onggu terro taowa cara sapa lakena ban ana’na. Apa kalebbiyanna reng lake’ jareya ma’ sampe’ emma’
gampang loppa ka eppa’.
Sengko’ neng e roma gun coma kadhuwa’an
ban embu’. La dhutaon abidda emma’ ta’ mole dhari kennenganna alako. Bila etelpon ban etanya’agi bila se molea, emma’ gun ajawab sakejja’ laggi’ paste mole. Tape, la dhutaon abidda emma’ ta’ le-mole.
Apa iya emma’ ta’ kerrong
ka sengko’? Ja’
sengko’ se
daddi ana’na kose ta’ bisa ngampet kerrongnga ka aba’na. Dhari kerrongnga ellu’
sengko’ taker sampe’ terro entara ka kennenganna emma’ alako. Tape sengko’ ta’
ebagi mon embu’.
”Dina ba’na ja’ entar ka emma’na. Ba’na
asakola bai neng e dhiya. Emma’na lebbi senneng ba’na
asakola etembang nyare lako. Ja’ daddi mara emma’na kabbi. Enneng e disana oreng laen, jau roma ban le-pelena. Mellasagi, Cong. Pekkeranna serbek ta’ kera nyeddha
tedhung.
Senga ta’ badha ba’na emma’na ta’ kera kose taker alako ka jauna,” embu’ aberri’ oca’ ka sengko’, saengga
bisa sakone’ maenga’ kahelabanna sengko’ se lako terro nabanga emma’ ka Jakarta karana sengko’
arassa ta’ tega ka emma’ se alako abidda la dhutaon ka jauna polana abandhai
dha’ sakabbinna se ekabuto sengko’. Sala settongnga biayayana sakola’an se bisa ekoca’agi bak larang.
Are Ahad menangka are paraina sakola’an. Biyasana are Ahad eesse’e kalaban kalakowan bur-leburan otaba entar ka tase’na Toraja se badha e Disa Romben ka lao’na. Se biyasa elakone e Toraja jareya gun ngabas tera’na are
e bara’. Bila sengko’ ngabasagi are se ella para’ compedda, neng are jareya padhana se agambar kaodhi’anna emma’ e Jakarta.
Kadhang ngalemba’ kajembaranna ban kadhang sengko’ nanges kadibi’ bila enga’ ka berta ja’ bannya’ oreng se alako
ka jauna
eseksa ban samacemma. Rassa tako’ jareya se nombuwagi rassa terro nabanga emma’ ka jauna ban ngajak mole, sopaja odhi’ tennang apol-kompol sabala’an e Madura.
Ta’ abit sengko’ ngalamon kaodhi’an se badha e jauna, ta’ sangaja tangabas ka oreng e bara’na Tase’ Toraja. Dhissa’ badha reng bine’
se ce’ leburra. Mowana
bunter padha ban bulan pornama tanggal lema bellas. Kole’na pote ban manes. Elongnga mancong para’ padha’a ban oreng India.
Babine’ rowa mesem ka sengko’. Matao pacegga pepena se possa’ kalaban sidu mera ngodha tera’, e totop kalaban kodhung mera ngodha ban kalambi biru towa. Samarena mesem ka
sengko’, dhari dhaja oreng lake’ satengnga towa entar ka reng bine’ rowa, ban ngajak mole kalaban tandha lembayan tanangnga.
E bakto jareya reng bine’ rowa ajalan sambi sakone’ atole. Magiderren ka ate saengga sengko’ ta’ terro se abaligagiya mowa dhari reng bine’ rowa. Sakejja’ reng bine’ rowa elang. Taresna se badha neng e
ate tombu. Apa iya areya se ekoca’ taresna akeddebban se sapesan.
Bannya’ ekaparcajai mon oreng ja’ taresna ekeddebben se sapesan reya menangka rassa taresna se
bakal paggun cekka’ masse se kadhuwa la saleng jau otaba se bine’ la alake ban se lake’
la abine.
Sengko’ arassa terro taowa ka oreng bine’ rowa. Ce’ terrona aba’ se kennala. Oreng dhimma? Edhimma romana? Sapa oreng
towana?
Aah… Rassa lesso tombu bila pekkeran ta’ bisa ngelangngagi jang-bajangan reng bine’ se jellas ta’ ekakennale.
Tape aba’ paggun ta’ bisa loppa. Saellana ate possa’ kalaban jang-bajangan reng bine’ rowa, ate tetep ngarep ja’ bila terro katemmowa pole maske reng bine’ rowa jau romana. Sengko’ yakin ja’ bila-bila sengko’ paggun katemmo.
Mon ta’ katemmo neng e dunnya me’ pola pagi’ katemmo neng e sowarga.
***
Are neng e temor ebuko’ ondhem petteng, saengga ta’ kose malebur ka pangabasanna mata. Biyasana sateya la baktona sengko’ ban
ca-kanca
entar ka tase’. Namong ate akantha lesso bila ngabasagi are se petteng. Saengga ta’ mapaddhang ka mata —coma bisa eabas ra’-tera’ tana. Adan sobbu la gella’ amonye neng e lospekerra gar-langgar e Disa Jadhung. Ajam bannya’ se
akongko’ ngamba’ pajjar se bakal dhateng.
Bakto sateya menangka bakto se etos-antos ban sengko’. Are sateya emma’ se alako dhutaon bakal mole ka roma
areya. Roma
se ta’ kose raja ban kabadha’anna bisa ekoca’ apa badhana. Romana sengko’ ta’
kose tenggi. Lesteran sabadhana ta’ kose etehel-tehel.
Tape la cokop mon
ca’na pangabasanna reng-oreng Jadhung.
Sengko’ tos-ngantos tello ejjam ta’ egarassa. Atena sengko’ pas atanya-tanya, apa emma’ ecapo’ ojan e jalan saellana ondhem petteng dhari bara’
sampe’ ka temor. Namong e dhiya ta’ ojan salaenna ondhem se sale’bung ta’ etemmo
tojjuwanna. Badha se ka dhaja, ka lao’, ka temor, ban ka bara’. Petteng,
mapetteng sakabbinna pangabasanna mata.
Saellana jareya, dhari lao’ amonye sowarana motor Kijang barna celleng. Mon dhari monyena, kajana se ekaen-maenan eggassa. Tape sengko’ mekker
pole, paleng motor jarowa teppa’ ka sarana jalan se badha e lao’na roma. Jalan rowa la abit rosak, tape pamarenta arassa
ta’ esto ka kabadha’anna Disa Jadhung. Jalanna bannya’ se rosak, gut-eggut robbu ecapo’ ba’a se lowas e bakto ojan derres.
Motor Kijang jareya
temmo ambu
e taneyanna
roma.
Sengko’ kalowar dhari dhalem roma. Sengko’ lasu tacengnga’ e bakto tangabas ka lalake’ se kalowar dhari dhalem motor.
Oreng towa se
alembayagi tanangnga rowa. Lebbi takerjat pole e bakto tangabas ka oreng bine’ se andhi’ mowa bunter. Enga’ bulan pornama tanggal lema ballas.
Ate arassa bunga kalaban
ngabas reng bine’ se buru kalowar dhari labangnga motor. Emma’, laen ban se biyasana, dhutaon lamba’. Mowana gun-paggun raddin. Mangkana omorra la para’ pa’polo taon.
”Bu’, emma’ areya’ dhapa’ la,” sengko’ maranyeng ngolok embu’ se badha
e budhiyan. Saellana jareya emma’ etemmo badha e adha’enna sengko’. Agellu’ ce’ serredda. Sengko’ ta’ bisa manglo. La dhutaon abidda ta’ atemmo
sakale. Rassa kerrong e dhiya keya, elang aoba daddi kajembaran.
”Emma’ asapora ka ba’na ya, Dang. La abidda dhutaon engko’ ta’ mole.
Ban ba’na la etemmo dibasa. Rajana la para’ padha ban eppa’na,” oca’ emma’ e penggiranna kopeng
bakto agellu’ sengko’. Ta’ abit, dhari budhi embu’ manjeng sambi ngosap aeng matana se ngalecer e pepena, saellana se sabban malem lako nyapcap
polana enga’ ka emma’.
Terros emma’ ngocol gellu’enna ka sengko’ ban entar ka embu’. Sengko’ toron dhari ondhak
ban asallim ka lakena emma’ se anyar. Sengko’ padhana se ta’ cekka’ manjeng
saellana ngabas reng bine’ se bilanna ta’ sangaja saleng pandeng e bara’na Tase’ Toraja.
Mowa arowa mesem pole ka sengko’ sambi matao pacegga pepena se mamera ngodha. ”Kayakinanna sengko’ ta’
kera lopot. Paste laen are sengko’ ban ba’na katemmo pole. Ban sateya la abukte. Ja’ katemmowan reya la badha e adha’enna mata. Tape, banne daddi oreng se
saleng nyaba’ rassa. Salaenna daddi ale’ ban kaka’ se kodu cekka’, sataretan,” oca’ atena sengko’ e bakto
kanyata’an jembar
dhateng ebarengnge taresnana ate.
”Kaula Sindhi, Ka’,” oca’na sambi ajuluwagi tanang kanganna.
”Iskandar,” jawabba
sengko’ ngelangagi rassa se badha e ate. (*)
*)Mahasiswa Tasawuf Psikoterapi (PT) Instika Lu'-Gulu'.
Epetthek dhari: Iskandar ban Ale’na
Tidak ada komentar:
Posting Komentar