Rabu, 17 Juni 2015

Palabbuwan Pesa



Lukman Hakim AG.

PAGGUN padhana gi dullu. Bula ta mampo namba pekker se ajumbel enga dha dika. Se maelanga jang-bajanganna dika. Rassana tadha panyelladan sakale.
Tadha dheng-andhengnga kaangguy ngaleng dhari roba saksena dika. Dika se sama sakale tadha coplak sakeddebban dhari ate. Terros noroe karettegga ate dhalem atendak ban tengka.
Kadhang bula dibipadhana se ta parcaja aponapa. Ma pas dika se pasda terros neng e adhana bula? Ja dika dha-padha manossa ban manossa se laen. Tamaso bula. Padha ban oreng se laen.
Ta kabitong aksara ban angka se daddi barangkana oakara pandha ban lanjang. Coma settong se guggun neng e ate bula. Dika kasorang! Nape bula pon aloppaagi kawajiban? Bunten. Banne keng barinto. Pas nape, bula ma padhana se tadha roba laen se abarengnge jalanna careta odhineko.
Monggu dha bula, saongguna ampon tao ja dika jugan padha ban babine se laen. Babine se andhi tora bang-sebang.
Padha ban dika, kadhissa oreng se kadiya buru toron dhari karajaanna kalaban masteka. Tape, maske dika coma dhateng dha bula kalaban salambar sattanang lottho ganeko rassana bisa alebbi dhari sakabbiyanna. Karettek kose atembang asakse nyasepsebba angen e dhaun memba.
Nangeng, e budhina ganeko, badha settong se ta ekaandhi babine laen maske araddinan. Padhana nape bai robana. Bula arassaagi settong pangaoban naleka apolong bareng dika, maske coma dhalem kakerrongan e antara dhuwa mahlok se ta apolang tengka jasadda.
Dika badha e kennengngan se bikan  dhimma poncana. Bula arendhune kennengngan sacope lenyeng. Dika badha e kennengngan se ce jauna terros katapser dha-kandha asal bakto bula ban dika atemmo. Tao abareng lan-jalanan neng alam sokma.
Sataon se tapongkor, dika ban bula atemmo e pangaoban langnge tenggi. Bula molae nganggi mempe. Bikan dika, nape se daddi pancer jalanna caretana. Nape padha ban jalanna bula. Otaba atola barangka ta atemmo mowara? Ta sapanyolop batton ban dalikana.
Dhari ganeko, parmolaan bula arassa buru daddi oreng lake se gu-onggu. Laen dhari sabellunna se ta apangrasa ja bula ecepta daddi manossa arantep padhana Adam ban Hawa.
Ban dhari ganeko keya bula ngoker bato kaletthak abarna emmas dhari paa socce se buru egangse. Egangse coma sakaleyan. Sanonto, saamponna nemmo baddhana longlangnga taresna kaangguy pameneyan mabannya katoronan masamporna dunnyana nyama. Alangngoy dhalem sokma.
Ban kataresnaan ganeko sanonto abujut somber. Somber se matombu baina daddi bungka se ramona nyangkarem ka bume. Se rancana aronce ce kerrebba. Se konco roncena ngembang mekkar. Se kembangnga daddi buwa tadha se bajang. Se buwana ta kera lebbas etabang bakto, maske la-ola ta kabitong pangalang. Se dhaunna jenno ngarampa macellep ban-sabban keban se ngaop dhari kasona. Bungka se kolena ta kera kolecet otaba tacarret loka sacope obu balakka.
Sowarana sokma se cana dhalem careta anyama taresna. Taresna ampon daddi settong bungka. Bungka se sabban dhaunna jenno ngabiru. Mopos nojju ka langnge biru.
Taresna se ampon ngembang amaddu e nemor kara. Ngomjang nyarowan se ngangkoa madduna. Taresna se ampon aramo nyangkarem ka dhalem bume ce dhalemma. Ban e kennengngan kadhinto bula ban dika atemmo ta somalen barna. Maske pangalang pon banyya` se merobbu pangarana.
Bungkana kataresnaan ganeka se pas nyanggerra tadha talena dha bula agubeng neng settong poserra ate. Ate bula pon tasanggerra ta kobasa kaangguy aguli. Ta kenneng akoleja nenemang tembang salaen sanjana kakerrongan se nyoleng e mowarana rassa.
Mowara dhari dhuwa songay jenneng aengnga kantos juko, kerrang, kopethengnga pasda dhari dara tambana. Dhari ngocernangnga aengnga se agili dhari capcap somberra molos dhari raranggan sossa.
Saamponna anglebadi bakto se apoter labat jarna lajir jarumma, bungkana ate bula ngarondhu abuwa pan-saponapan kamarong loka. Loka se sanget dhalem ban lebar. Tape, tadhara-mera gilina dhara.
Coma nyarembengnga ban ngaremmessa aeng benneng dhari bagian raga se kalampan ngabas sonar ban barna. Ban kamarong ganeka tadha laen etandhai kalaban sowara se maso ka kopeng dhari jau poncana. Ban sowara ganeko teptep epatena, epattreya e paengaanna bula salanjangnga omor.
Sowara se adhadha lalake nembung yang-seyang e toccerra are bedhuk agartang. Sowara ganeko magundhek jagat, ngonjang patapporan kelap, magunjal bume, masalbut owa ban ondhem se abubungan e langnge dhalem ate bula se etombuwi taresna. Taresna dha dika.
Sabab, maske ampon kadi ganeka, monggu dha bula ta kera sanggup ngoba ara ban tojjuwan. Tojjuwan dhari palabbuwan pamongkassa bula dhaggi, pagi`, ponapa sakejjaaggi.
Ban maske sowara ganeka pajat magarudhu pabengkon, bula ta kera nyorot dhari tojjuwan asal careta. Bula pon kadhung ajanji ka aba dibi ja gan dhimma lebarra alam ban gan dhimma lanjangnga bakto, bula paggun nyanggerra paten se ngambaa dika. Pas baramma se ta tasanggerraa, bila taresna pon kadhung tasangsang?*
Le’, banne keng se tanekkanana hajat janji bula dha ka dika. Bila ampon dhapa dha ka bakto se ampon etantowagi, bula paggun abali. Abali ka tana Madura. Nangeng, bakto ganeka gi’ abak ngabang monggu dha parembagan. Sabab, bula mangkada ka tana manca jugan kaangguy kasaeyanna bula ban dika pagi.
Engaa dika ka oca bula ganeka, oca se daddi sabbuna parjalananna bula kaangguy taloppa se moleya pole ka Madura. Bi-lebbi kaangguy ngonee dika kalaban sere-penang, tandha bula ampon alamar dika.
Taowa dika, ja’ mangkadda bula ka tana manca banne keng karana tana Madura neko kajal. Tape, bula nyare tambana elmo kangguy arabat ban ngola tana Madura se badha ma olle bisa egunaagi kalaban samporna.
Bila tana Madura ampon ta eangngep kajal se ta ngasellagi, sakonena bakal ngorange oreng Madura se akasap ka lowar. Aponapaa se kalowara, mon e Madura pon odhi bisa mamor. Asabab tanana ampon bisa majenno tatombuwan.
Banne ta eman se adinaa Madura. Banne ta esto se adinana dika kalaban raja pangarep. Bula mangkat ka lowar Madura kaangguy nyare elmo maske kalaban bandha pasra. Bandhana gi gi` sambi nyare e jalan.
Parcajaa dika ka bula, bula mangkat jugan kaangguy abali. Dina pon reng-oreng Madura se laen ampon kadhung motossagi ja abana ako-bengko e tana manca. Tape ja padhaagi ban bula. Maske bula dhaggi daddi oreng sogi pagguna enga se moleya ka Madura. Karana, Madura ampon kadhung daddi daging ban dhara bula.
Tantona bula mole se alamara dika se kerana ta sossa polana kakorangan elmo. Akadi se ampon bannyakadaddiyan akabin gi ngodha. Tape korang akkal dibasana. Kabin se kadi gapaneka apanggibat ka jalan odhina ama-roma korang samporna.
Dika apon tanto tao Iis, anana Kariya se akabin omor sabellas taon? Olle sataon atellak. Anana Sadik, se anyama Sabiya, garowa akabin gi kellas empa madrasa. Nyatana ta rokon ban lakena. Lako atokar aherra pas atellak keya.
Bula ta terro kadaddiyan genaka ejalannagi bula ban dika. Cokop ganeka daddi kaca kebbang kaanngguy ajalane kaodhian abareng dika.
***
Gun coma ganeko ca-oca se ngontap dhari bibirra Hikam dhalem seppe. Sabellunna daddi onggu se apangantana ban Isa. Seyang ban malem se elebadi coma akakandha ban sowarana atena dibi.
Kadiya se kagubek dhalem kecengngengngan. Kacengngngan se ngajak Hakim kadiya ampon akakandha sareng bakal binena, Isa. Isa se ampon lebbi sataon daddi enceranna.
Menangka Isa, babine se nyarkaton e matana Hikam sabban bakto. Babine se ra-kera gi aomor dhupolo taonan, sakone lebbi ngodha dhari Hikam.
Matana jenneng. Kadiya ngacernangnga aeng sacokkla se karang ban jukona pasda dhari dara. Agabay lalake se nangale terro alabbusa dhalem langngoyya. Kembang disa se gadhuwan ales caloret sasebbit bulan pornama otaba ladding lan-bulanan, ladding pasat.
Sataon se tapongkor, Hikam atemmo ban Isa. Pas daddi kapekkeran ka se kadhuwa. Ta kajabana Hikam, sabban bakto Isa pas but-nyebbut nyama. Nyama se ajang-bajangan dhalam pekkerra. Katon pas tadha pangalangnga sakale.
Coma Hikam se terros ngessee re-saarena babine Cangkreng ganeka. Dhari kennengngan se paleng seppe kantos se paleng ramme sakale. Monggu dha Isa, Hikam ampon daddi settong kaodhian se ta bisa epesa ban abana.
“Mon gi badha karena nyaba, pas baramma se ta tarongguwa dhalem abillai neyat se ampon kaajum. Se paste, karena nyama gi padha kaolok kaangguy merantep rassana ate se padha. Essena ate se padha akarettek e dhalam dhadha. Karettek se barnana bisa etebbak dhalem pola tengka. Tantona, pola tengkana bula ban dika. Se kadhuwa.”
Oca ganeka se kantos mangken padha eteggu Isa ban Hikam. Menangka pangeket antara settong ate ban ate se laenna. “Enggi, moga-moga ponapa se ampon kaula ban panjennengnga rantep acampowa sareng pangarana Pangeran,” Jawabba Isa e baktona nyarojui maksod tojjuwanna Hikam se lakar raja karep.
Mela dhari gapaneka, Isa sanget parempen nyempem essena atena. Ta gun parempem, Isa ajaga ban arabat ma olle ta lontor maske kaodhian aoba mosem, akadi nembara kelap parang pacenthar. Kantos Isa ngereng pamangkadda Hikam  ka Palabbuwan Kalianget.
Menorot panotoranna, Hikam bakal mankat ka tana manca kalaban alajar anglebadi Palabbuwan Kalianget nojju dha Palabbuwan Moncar. Nangeng, sabellunna se kadhuwa apesa onggu, Hikam gi nyempaddagi nocceggagi pan-saponapan rassa se anggunong e atena bang-sebang. “Bula bakal abali, Isa. Paggun abali. Dika ja kabater, oca’na.
“Tape, rassa neka paggun ta nogga, Kaka`. Sabab, ta Biyasana bula edina gantongan ate se ta etemmo bila se bakal abaliya, balessa Isa.
Sowara dhari palabbuwan nandhai ja kapal bakal ngakes jangkarra. Jangkar eangka’. Tampar ebukka. Reng-oreng padha ongga. Rang-barang padha eangko ka attas kapal taker padhana se ta kabuwa’. Hikam gi badha e dara’. Reng-oreng se alajara padha ajalan nojju kapal.
Ngo….ng. Ngoooong. thooothooot! Monyena kapal menangka tadha ja lakar mangkada onggu. Tape, Hikam gi paggun e dara ta kowat rassana se adinaagiya Isa. Tape, pekkerra terro mangkada. Hikam pon kare melle karcissa kapal.
“Kadi napa, Ka? Ponapa tolos se meyosa?” Isa nyarembeng aeng mata. Hikam paggun matongga.
“Oi… mara ongga. Mangkada la kapalla. Terro edinaagiya pa?” Cana sala settong oreng se ampon badha e attas kapal.
“Bula mangkada, gi?” Sambi neggu tanangnga Isa, Hikam ngaremmes aeng matana ta ekarassa.
“Mon lakar ta mangkada toran abala? Areya la dhapa ka bakona, Cong!” Sajan ramme oreng se ngolok Hikam.
“Enggi, ampon manabi panjennengngan meyosa. Ga-moga salamet dhalem parjalanan kantos ka tojjuwan tor samogaa ta loppa’a ka badan kaula, Ka.”
“Palar mandar,” Hikam ngocol tanangnga Isa se molane galla eteggu. Hikam abalik, ngadhep ka kapal se madhapaa abana ka tana Jaba.
Tamparra kapal pon padha ebukka, jangkarra pon eangka`. Hikam nojju galadhagga kapal. Isa ngabas sambi abunto’e pajalanna Hikam.
Messinna kapal eodhii. Ajalan nyorot dhari galadhak tangga. Sakona Hikam para dhapaa ka poncana tangga’. Tandha sakejjaaggi bakal nedda galadhagga kapal.
Nangeng, e antara galadhagga tangga ban galadhagga kapal, sokona Hikam tabaleccar. Hikam tacabbur ka tase. Reng-oreng padha acerreng. Isa se mandeng noroe tengkana Hikam robbu kalengnger.


*Epetthek dhari sanja’ Nyonglet.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

Guru Tolang

Carpan Irwan Effendi* E soro p are, Ali alan-jalan d h a’ bal a tatangga se ta’ jau d h ari romana. Nyambung silaturah im tor mae...