Guwa Pataroman

Lukman Hakim AG.

EMOT dha’ jaman lamba’. Jaman kamalaradan ban jaman se gasek kalaban garudhu’ pokpara? Sala settongnga kalaban cara nalektegi barang ban pan-saponapan bukte ja’ e lamba’ lakar ce’ malaradda ngadhebbi odhi’. Sala sattong kennengngan se bisa maemot dha’ jaman lamba’ enggi paneka settong guwa se anyama Guwa Pataroman.

Dhimin, e dhalem guwa paneka bannyak karangka otaba barangkana manossa aropa tolang-tolang. Nangeng, samangken apon tadha’ amarga ampon tabendhem tana.

Guwa paneka badha e Disa Daramista, Kacamadan Lenteng, Songennep. Mongging dhajana badha gunong se anyama Gunong Pote. Kasebbut menangka Gunong Pote sabab gunong paneka menangka amparan bato abarna pota.

Katela’ dhari jau ja’ neng e attas gunong badha bato kadiya geddhung abarna pota. Teppa’ e dhajana abates sareng Kampong Balang, Disa Pakondhang, Kacamadan RuBaru.

Kaangguy nojju dha’ guwa paneka ce’ gampangnga. Dhari Kottha Songennep nojju dha’ Disa Daramista. Dhari kantor (balai) Disa Daramista dha’ dhaja nojju gunongan. Monggu dha’ ka panjennengan se badhi nojju dha’ Guwa Pataroman kalaban netene sapedha motor sae manabi ebekta ka attas otaba epatoro’ neng e compo’na oreng.

Neng e konco’na gunong paneka badha bungkana polay ce’ rajana. Bungkana polay paneka tombu lerres neng e tengngana Guwa Pataroman. Pramela dhari ka’dhinto guwa paneka badha se nyebbut menangka Guwa Polay. 

Dhimin, guwa paneka daddi pamowanganna oreng se epate’e dhari man-ka’dhimman kennengngan. “Ra-kera e taon-taon pa’ polo duwa’an (1942) guwa paneka daddi pamowanganna mayyid oreng se epate’e,” dhabuwepon Syarkawi naleka ajarba’agi ja’ e Guwa Pataroman paneka lakar daddi pamowangan.

Salaen kalonta kalaban nyama Guwa Pataroman tor Guwa Polay, guwa paneka juga badha sabagiyan oreng senyebbut kalaban nyama Guwa Mano’. Sabab, gi’ dhimin neng e guwa paneka ekennengnge bannya’ macem mano’. Nangeng, dhari tello’ nyama gapaneka se langkong kalonta enggi paneka Guwa Pataroman. E dhalem Guwa Pataroman paneka bannya’ lobang. Sala settong lobang se badha e dhi bara’.

Manabi maso’ ka dhalem guwa paneka akadiya maso’ ka dhalem roma. Badha kennengngan se akadi patamoyan (amper). Lerres neng e patamoyan paneka banya’ bato se abangon akadi keban (otamana baja sareng olar) agantong.

Dhari konco’na bato se agantong ganeka nyapcap aeng. Aeng se nyapcap dhari konco’na bato e bakto gi’ lancarra ban gi’ derressa amonye akadi tabbuwan kalenengan. Badha se amonye gung, badha se amonye kennong ban samacemma. (*)

(lobang bagiyan dhaja)

(salah settong kagiyadan Komunitas PELAR)

(Mahendra Cipta nalar)