Lukman Hakim AG.
MONGGU reng Madura, kampong bida sareng dusun.
Sabab, dusun bisa kadaddiyan dhari pan-saponapan kampong, nangeng badha jugan
se kadaddiyan coma dhari settong kampong.
Ban-sabban nyamana kampong, dusun tor disa paste
badha careta se daddi dhasarrepon aponapa e settong kennengngan gapaneka
enyamae A otaba B ban saterrossa. Badhana settong nyama monggu settong kennengngan
se aropa kampong, dusun otaba disa tanto badha careta sabellunna otaba gi’
dhimin se pas laju epadaddi nyama. Careta paneka se ekoca’ asal-usulla nyamana
kampong, dusun otaba disa.
Umummepon, e Madura, se paleng gampang kaangguy
nalektegi somber caretana nyamana kennengangan kalaban apetanya dha’ ka para
seppo se alangkong ngaonenge bab nyamana settong kennengngan. Karana somber
tolesan gi’ ce’ sakone’na, maka se paleng gampang enggi paneka somber lesan
otaba dhari careta ka careta.
Akadi badhana settong kampong Nae’an se tamaso’
dhalem bagiyan dhari dusun Talese’, disa Gappora Bara’, kacamadan Gappora,
Songennep. Kampong paneka badha e mongging temorra kottha Songennep se ra-kera
dhubellas kilo meter jauna. Disa Gappora Bara’ gadhuwan pan-saponapan dusun,
akadi dusun Polalang se kadaddiyan dhari kampong Polalang dibi’, kampong Rampet
tor kampong Labbuwan; dusun Caremme, dusun Talese’ se kadaddiyan dhari kampong
Talese’, Nae’an, Coba’ sareng kampong Gajam; dusun Panggung; dusun Rombu se
kadaddiyan dhari kampong Rombu sareng kampong Masegit, dusun Pajagalan, tor
en-laenna.
Disa Gapppora Bara’ paneka epesa sareng badhana
lorong raja dhari Songennep nojju paseser Lombang, kacamadan Tang-Batang tor
nojju dha’ kacamadan Dungke’ se apesa neng e disa Mandhala mangkana pas ekoca’
lorong cangka. Kampong Nae’an se apora’agi bagiyan dhari dusun Talese’ paneka
badha neng e dhaja lorong. Dhari pasar Gappora dha’ dhaja ra-kera sakilo meter.
![]() |
TANDHA: Guba e Langgar At-Tamhilir, Kampong Nae'an. Foto ekala' tanggal 19 September 2013.
|
Dhapa’ ka dhaja’, badha settong buju’ se anyama
Buju’ Lenteng. Buju’ paneka badha neng e kenengngan se abak panenggin otaba
tengkas manabi ebandhing sareng kennengan laenna se badha neng e sakobengnga.
Dhari Buju Lenteng paneka terros dha’ dhaja sakone’ noro’ toronan. La, neng
e bara’na toronan paneka badha kampong
se anyama Kampong Nae’an. Kampong Nae’an elenglenge kampong Gajam bun temorra,
kampong Coba’ bun dhajana, kampong Telese’ bun lao’na, sabatara neng e mongging
bara’na tadha’ compo’, coma bandhungnna bato kaletthak.
E kampong paneka badha settong langgar se gadhuwan
nyama Langgar At-Tamhilir Nae’an. Salaen langgar, badha compo’ se bannya’na gun
pera’ sapolo soma se ajajar dhari bara’ dha’ temor abangon taneyan lanjang neng
e tengnga’anna. Dhari sapolo soma paneka badha settong compo’ se badha neng e mongging
bara’. Compo’ paneka ekenengnge Nyai Tariya, asma lanjangnga Nyai Sattariya.
Omorrepon kantos samangken ampon langkong saratos taon. Dhari babine’ se
ngagunge pottra pa’-empa’ paneka caretana Kampong Nae’an ekaolle.
Nyai Tariya paneka menangka pottrana Ke Tamim se
jugan kasambat kalaban asma Ke Juwa. Nyai Tariya paneka sataretanan bannya’na
kasanga, akadi Nyai Juwairiyah otaba Nyai Ella, Ke Ahmad Baidawi, Ke Muhammad
Qosim, Ke Hamzah, Ke Daud, Nyai Muamnah, Ke Burhan tor Nyai Sofiyah (Sabiya).
Nyai Tariya akabin sareng Ke Murtada, ngagunge potta Osman, Fathorrahman
Mubarok, Mukhtar tor Sabiya (Shofiyah).
Ke Tamim sataretanan sadajana badha sabellas oreng,
akadi Ke Anom, Nyai Musdalifah, Ke Abdurrahman, Nyai Muayyah, Ke Nasi, Ke
Jamaluddin (Ke Jamal), Ke Abdul Hijjah, Ke Amiruddin (Ke Amir), Nyai Salwiyah,
tor Nyai Hatija (Khotijah). Ke Tamin paneka pottrana Ke Tamhilir se sataretan
sareng Ke Falil otaba Ke Nae’an II, Ke Sauda, Ke Tamhid tor Nyai Rammi. Ke
Tamhilir sataretanan paneka pottrana Ke Musdhalifah otaba Ke Nae’an Mangken.
Ke Musdalifah paneka pottrana Nyai Nae’an Seppo.
Nyai Nae’an Seppo paneka pottrana Nyai Nati. Nyai Nati paneka pottrana Nyai
Kultum. Nyai Kultum paneka pottrana Ke Ajji Abdul Mu’min (Ke Mu’min) se
sataretanan sareng Nyai Labbuwan. Ke Ajji Abdul Mu’min paneka pottrana Ke Ali
Barambang. Ke Ali Barambang paneka pottrana Ke Khatib Paddusan se ngagunge
taretan Ke Khatib Paranggan sareng Ke Khatib Sendhang.