radarmadura.jawapos.com |
CARPAN MOH. TOYU ARADANA*
EPPA’NA aemongan
nyare lako, sopaja nemmo se ekakana. Kalakowan
sabban are pajat ta’ nanto badha. Kadhang eajak alandhu’, nyarbu, otaba pera’
eajak ngosar, kadhang ollena alako gunna cokop ekakan dhalemmanna dhuare,
tello are. Sela
bariya, gunna cokop ekabelli berras jagungnga. Ta’
kellar melleya juko’ pendhang otaba
tellor otaba mi se rassana seddha’. Kare terrona. Ngalodhu’ eber ekabbiyagi.
Lalake’ ganeko ajalan ka budhiyanna dhaporra. Nengale
ka embi’na se gi’ ta’ epakane. Apangara eowana embi’na, tape epaburung. Lalake’
ganeko nyare rambanan. Ka du-padduna teggal, ngala’ un-dhaunan. E bakto matoron
dhaunna perreng, pekkeranna aenter.
”Pola
me’ nyaman ngodhana perreng ekella, eorap, otaba eguring?” E are ganeko,
lalake’ ganeko gunna nyoba’ nyambi tello bungkel ngodhana perreng, ngala’
tello’an ngodhana nyeyor ban nyare dhuwa’an tongkol.
Salaen makompol ka’-bungka’an
ban wa’-buwa’an, lalake’ ganeko apekker, kera-kera babang napeyan
se cocok kaangguy malappae ngodhana perreng, nyeyor, ban
tongkol. Pekkerra sambi ajalan mole. Magi rambanan ka embi’na, ngombi’, aberse’e, ban
maccowe ngodhana perrengnga.
Ngodhana perreng
ganeko ekerra’ epakene’-kene’. Ngodhana perreng ganeko ekella epasampe’ ngelbak.
Ngodhana perreng se asalla bak gerra, marena ekella lemmes parana. Nyeyor
pon mare eparot. Kare tongkolla geddhang ta’ epanoro’, ekala’ gan sakone’,
polana bisa ekoca’ biyasa ngorap tongkolla geddhang.
Orabba ngodhana
perreng ganeko gunna ekakan ekadibi’i. Binena
ban ana’na ta’ ngampong polana tako’ belladda nyoco’ dhalem tabu’na. Lalake’
ganeko pon abala ja’ mon perreng ngodha tadha’ belladda. Kajaba perreng se pon
abangkang, garowa selbadda ngesel. Mon se gi’
abungkos kalaban tapena, ta’ kera abellat. Nape
pole sampe’ ngesel otaba ngerra’ perro’ dhalem tabu’.
Binena ban ana’na
agabay orabba tongkol kalaban etambai sabbrang
ban longga. Lalake’ ganeko entar ka kobungnga. Ngala’
bako ban kole’ jagung kaangguy agabay roko’ se ebundu’
kalaban kole’na jagung. Lalake’ ganeko meles roko’na.
Pas
nyare kore’ ta’ duli nemmo. Nyare apoy ka dhapor, pas aroko’ e kobungnga. Terro
rassana badha’a kobina, sakeng tako’ aengerran. Bisa-bisa,
mon gi’ atanya kobi, bakal esoro melle dibi’ mon binena.
Polana kobi ban gulana pon eabi’, ban gi’ tadha’
pesse se ebagiya.
Lalake’ ganeko apekker ban
bang-nembang, mon gunna aberri’ pesse Rp 500 kose
taker cokoba satengnga bulan. Dhu-addhu sakone’, lalake’ ganeko nembang kalaban
settong oreng lake’ se para’ mencara kalaban binena polana pon para’ lema are
ta’ egabayyagi kobi. Lakena
gunna aberri’ pesse Rp 350.
Lalake’ se
mencara binena ganeko atotoran ka tan-taretanna ja’ binena ce’ tarapassa ka
pesse, satengnga bulan eberri’ pesse Rp 300,
edhimma argana berras jagung pon Rp 270 sagantangnga,
argana jagung Rp 125 sagantangnga. Ganeko
buru melleya berras ban jagung. Nape pole gi’
melleya kobi, gula, ban juko’.
Cobik buru
bella, polana gunna ajuko’ buja, cobik ebatekkagi, kare cek-kocegga, cek-kocegga epokollagi ka montengnga
binena. Lalake’ ganeko
acareta ka tan-taretan ban la-balana.
Lalake’ se
aroko’ kalaban kole’na jagung ganeko gunna nyergu’ roko’na. Pojur dhulumanna
badha oreng aberri’ bako se pendha ro’om. Roko’
ganeko ollena matoron nyeyor dhupolo bungka, sabungka Rp 25. Coma
ebajari lema bellas bungka, karena ebajari kalaban roko’, Rp 200 ebagi
ka binena, Rp 175 esempen dibi’ dhalem kendhina.
Pesse ganeko
epapolong kaangguy agabay bengkona ana’ bine’na se pon maraban. Maske are
sanonto arassa pae’ parana polana tadha’ kobina,
lalake’ ganeko paggun aroko’ manyaman. Akantha
se pon badha kobina kalaban gula paleng arassa.
Are ganeko
tadha’ oreng ngajak alako. Pasaran gi’ kalagguwanna. Pekkeranna aenter. Pajat
akarep sopaja bisa nemmo kalakowan otaba rajekke. Nga’-ngenga’e tan-taretanna
se kenneng eotange.
Pekkeranna nyebbut
nyamana tan-taretanna. Eurut molae ponca taneyan paleng bara’
sampe’ paleng temor. Maketteran. Arassa todhus se ngenjama. Tan-taretanna pajat
badha se pendha sogi. Tape pendha cerre’ keya. Sampe’ ana’na todhus se amaena
ka bengkona taretanna se pendha sogi. Maske gasek nyoro amaen.
Kadhang maske
amaen, gunna daddi ca’-koca’an, ekoca’e dujan
ngakan nase’ pote, polana e romana ta’ ngakan nase’ pote sakale. Entara
ngakan nase’ pote, ja’ rengan nase’ jagung gi’ esellae. Careta
ganeko ecareta’agi ana’na ka eppa’na. E bakto ana’na acareta sambi nanges,
lalake’ ganeko aromasa elandhu’ dhadhana. Gujur ban rempa’ dhadhana.
Lalake’ ganeko
gunna agagap dhadhana. Anyo’on mandar badha’a li’-bali’na dhadhar. Terro parana
masakola’a ana’na. Tape ana’na todhus. Ana’na
aromasa paleng ta’ andhi’ e dhalem kellassa. Kalambina paleng juba’ ban
en-laenna.
Larangnga
bajaranna sakola’an nambai todhussa ana’ ganeko se
asakola’a. Polana bajaranna lako tellat, lako etagi
ban etagi malolo. Ana’na ganeko asakola sampe’ kellas settong. Sela
bariya ta’ totok balekkadan. Daddina na’-kana’ ganeko gunna nolonge oreng
towana e dhapor.
***
Lalake’ ganeko
paggun kalaban roko’ kalobudda. Roko’ se dhari bako ban ebundu’ kalaban kole’na
jagung ganeko. Sambi ker-pekkeran, dhateng tamoy. Sabendherra
banne tamoy raja, gunna ngajaga alako. Lalake’ ganeko tacengnga’ polana ngajak
apalako e are se banne pasaran.
”Ma’
buruwanna dika ngajak apalako are sanonto? Kan
pasaran gi’ lagguna?”
”Mon dagangan
bula egiba, eangko’ lagguna, bula kateteran. Metong
se dhapa’, alajjane oreng se melleya, nape ta’ emo’? Molae
sabban bula emo’. Maddhana... mon dika tadha’
lakona.”
”Mon
bula enggi bai. Napeyan se eangko’a?”
”Berras
saetton. Nyeyor 500.
Sakone’. Paleng ebali’i dhukale mon dika.”
”Enggina.”
Lalake’ ganeko
amet ka binena. Mangkat kalaban renjing ban pekolanna. Barang-barang
ganeko epekol dhari romana dagang ka pasar se jauna ra’-kera’an tello kelo
satengnga.
Jalanna
abato ban kodu nae’ gunong. Tape lalake’ ganeko paggun mekol. Dhalem
pekkeranna, kalakowan ganeko kodu duli mare sabellun asar. Malle andhi’ bakto
matoron ta’al. Malle ekenneng
ejuwal lagguna ka pasar. Ta’ dumadiyan.
Kalaban ngabbiyagi ora’na. nyeyor ganeko epekol
sakaleyan ban berras saetton ebali’i dhukale.
Dagang ganeko
majar kalaban berras se bagus, se argana Rp 700 sagantangnga,
ebajari kalaban dhugantang. Lalake’ ganeko tacengnga’.
”Aneko
ta’ bannya’ gallu’?” Lalake’ ganeko atanya.
”Enten.
Nape korang bannya’? Dina lagguna mon paju kakabbi, dika
etamba’ana.”
”Enggipon.
Bula ne ta’ kose paretongan. Maksodda bula, dika me’ rogi, katonna ta’ patot
bula ebajar kalaban berras se larang se bagussa cara neko.”
”Enten.
Dika, kabala ka embuk. Ongkossa banne pesse.
Sapora kowa gi.”
”Siyah.
Aneko pon lebbi dhari cokop. Dina bula moleya, kaburu ngala’a ta’al ban nyareya
rambananna embi’.”
”Enggi,
kalangkong. Pasabbar, eongkos sakone’.”
Lalake’ ganeko
mole kalaban mekol renjingnga. Renjingnga berra’ salaja, polana badha berrassa
dhugantang. Lalake’ ganeko mapolong berrem,
towana ta’al se pon koneng. Berrem ganeko ekagabaya enomma embi’. Ngala’ berrem
se lelema’ pon pekolan ganeko ta’ berra’ salaja.
Dhapa’ ka
bengkona, lalake’ ganeko nyaba’ berrem ka kandhangnga embi’ kaadha’. Egadhiya
keya nyaba’ renjing ban pekolanna. Berrassa etambi’ maso’ ka dhaporra. Berras
ganeko ebagi ka binena.
”Edhimma
Sampeyan olle berras bannya’
saneka’an?” Binena atanya kalaban manggerra’.
”Ganeko
bajaranna bula se mekol berras ban nyeyor
buru...”
”Sampeyan
lecek! Kaula ta’ parcaja. Aneka berras bagus. Orengnga ta’ kera gendheng,
sampe’ majari Sampeyan
kalaban berras dhugantang se argana Rp 700 sagantangnga. Sampeyan
neka ngeco’ paleng e bakto nyaba’ berrassa? Sampeyan
malaen gan sakone’? Pabali! Pabali
duliyan. Kaula ta’ endha’ mon ollena ngeco’.
”Ba…
enten bula ta’ ngeco’. Edhingngagi gallu. Ma’ dika ta’ parcaja?”
”Kaula
paggun ta’ parcaja. Kaula ban ana’na ta’ kera ngakan berras
ganeka mon ta’ epabali. Duliyan pabali. Manabi Sampeyan
ekaonenge mon guru,
ja’ Sampeyan ampon ngeco’ berras, Sampeyan
bakal edukane. Duliyan pabali!”
”Enggi.
Enggipon. Dina epabaliya pasan. Bula abajanga gallu.”
”Dinggal
kaula bali’ lapara otaba ngakana
orabba tongkol ban orabba perreng ngodha etembang ngakan berras bagus ollena
ngeco’ cara neka.”
”Ja’ rengan
aba’ dibi’ ollena eberri’. Ta’ ngeco’, maddi ekoca’ ngeco’. Dhari dhimma nengale? Baramma
pekkeranna? Tape terro ngakana berras bagus se kadhang ambu ngantos rebba’an e are
tellasan se olleya nase’ tellasan. Sela
bariya mon badha karena dhari guru. Mon tadha’,
gunna kare akarep terro ngakana nase’ se dhari berras
bagus.” Lalake’ ganeko mangkat mabali berrassa.
Dhalem ajalan
nojju ka bengkona dagangnga, lalake’ ganeko apekker. Baramma
mon berras aneko sagantangnga paorop kalaban berras se argana dhuwa’ Rp 250 sagantangnga. Oreng
toko bakal endha’. Sagantangnga saba’ dhalem kelmo’. Tape
paggun baddhai rambing. Tape, bang-tembang dhaggi’
bannya’ kapang, bali’ paorop kakabbi, sagantang…
Buh
aneko bannya’ ollena. Bisa abit. Berras neko epaoroba kakabbi. Sanonto bula
nyambiya dhucorong bainan, malle bine parcaja. Berras
se argana Rp 250 sagantangnga. Sabban menggu bula ngoneyana
dha’ento gan dhucorong. Otaba mon bine bula
aotang berras, laju berri’ aneko ban cathet malle
padha enga’.
Lalake’ ganeko
mole kalaban nyambi berras dhucorong, kobi satengnga
kelo ban gula sakelo. Binena ta’ agir-gigir pole. (*)
Maguwoharjo,
Sleman, Jugjakarta.
Lulusan MTs-MA
Mambaul Ulum Gapura, Sumenep. Buku carpanna se abul-ombul Embi’ Celleng Ji Monentar bakal kalowar.
Epetthek dhari: Ngenom Pello Koneng
Tidak ada komentar:
Posting Komentar