Banne Ta’ Terro Magaggarra Baji’

radarmadura.jawapos.com

CARPAN HASMIDI

RENG-ORENG padha manjeng neng taneyan ngabas ka dhaja. Teppa’ ka dhalem kamar se gun settong kabbiyanna. Tadha’ se bangal maso’ ka dhalem.

Sabadhana oreng se ajemmor jareya gun aparsemmon. Asa-karasa sampe’ sowarana ta’ ekaedhing kopeng settong balakkadan. Angen cellep ngendhing dhari temor nyambi sonarra are on-laon dhari budhina bungkana sabu. Dineng ramo’na ngoker padduna pakarangan se dhi temor loros kalaban kandhangnga sape.

Agalimbang oreng bine’ kasorang neng dhalem kamar. Bengko pegun atandhu’ dhuwa’ neng attas gentengnga acora’ etombuwi dhuri-dhuri raja. Settong bine’ se laen toju’ marangko to’odda babine’ se agentang ngolo bara’.

Teppa’ neng babana lamari se ngadhep ka lao’. Dineng lencak ampar asalemot sasap rambing dhari sarong eseba’ dhuwa kabendherran badha neng attassa cethagga reng bine’ jareya keya.

Badha tanges ekempet neng dhadhana. Gariming ngedhingagi sowara esaloy kalaban serro sake’ ta’ kowat balangaja. ”Dina gan sakone’, ja’ ta’-santa’ anyaba. Areya paggun sake’ ka tabu’na ba’na”, sajan aban, reng-oreng padha dhateng sajan bannya’ se manjeng.

Ta’ kantha badha se laresa toju’ ka amperra. E lowar, anggidanna dhaun rakara ngampar abarna soklat towa kerreng parana. Bathok se maroka aseba’ egabay kennenganna buceng dhari roko’ se epesel ka pabir dhulambar.

E dhalemma ta’ etemmone gabussa roko’ sakale. Apana pole roko’ bungkosan se ta’ agabus, padha ta’ etangale. Badhana gun coma re-karena seppa’anna bibir neng pabir pote akonco’ bak koneng neng bungkella.

Nemor paggun nemor maskeya badha papareng dhari Se Kobasa. Ojan tao toron dhuminggu se buru. Teppa’ ka malem Rebbu epaterros Rebbu gu-laggu samarena asalat Sobbu.

Belta se mettek dhari cokla’an akambang kalaban tello dhaunna. Sempat keya oreng se namen bako parai dhari pekolan neng bauna. Ta’ nyeram, ta’ kalowaran dhari bengkona bang-sebang.

Neng Kampong Manyar se jau dhari barung kobi, apana pole dhari pasar, jellas ta’ kera adina buceng roko’ gabusan. Areya banne sakeng dhari jauna ka oreng se ajuwal roko’ gabusan, tape asella lakar pajat tadha’ se ekabelliya pole. Jagung panambara’an ban se etambai kalaban jagung hasel dhari panemoran tong-settongnga arta se daddi pangorebanna orang Kampong Manyar jareya.

Are Ahad samarena lema are jareya, sabala padha agumpol kakabbi neng amper. Gun coma bala lake’. Arembak kabadha’an se bakal etarema saellana entar ka Disa Kobungan dhaggi’.

”Ompana kana’ lake’ jareya paggun ta’ ngako, tengka apa se bakal etotorragi dhari dhinna’?” Sala settong reng lake’ se toju’ neng penggir lao’ nyangdhar ka cangga nyella banta se ta’ kamareyan jareya.

Sabadhana oreng se badha neng amper jareya padha manggerra’, salang saot. Kobi se badha neng adha’na selana ta’ sepa’ pole totobba ngobussagi owa’na dhari dhalem gellassa se panas. Okos padha kalowar dhari lobang dhuwa’na elongnga, abarna pote jenneng sakejja’ elang egiba buru angen se ngalembang ka bara’.

”Mayu’, papadha saroju’. Bukte apa pole se egiba’a ka dhissa’? Sampe’ sateya kabar se eantos tadha’ ngombar. Sampe’ bila sabala reya badha’a neng edhinna’ kaangguy ngantos kabar se ta’ paste? Duli papaste. Parkara areya egiba’a ka pangadilan, mayu’ ja’ baramma. Parkara epamareya neng kakalebunan, iya mayu’ sabala dhinna’ reya ja’ akarebba apa,” oreng se koros ta’ aroko’an jareya mette’ banta.

Se laen padha esep. Ker-mekker jalan se saterrossa. ”Areya ella mare epategges ka se bine’ ja’ onggu-onggu reng lake’ jareya se bakal ekentare? Pagenna, olle ta’ sala sangka ka oreng,” oca’na pole.

Lalake’ se badha neng paddu mordhaja nyalko’ sakaleyan, ”Sengko’ kan ella ngoca’ molae dhari sabbanna, senga’ matoro’a aba’ ban reng towana se laen. Ja’ reng pas ta’ atoro’ sakale. Bila enga’ reya, aba’ keya tanoro’ dha’ masalana. Reya buktena ta’ atana’ ebulla’i apoyya. Senga’ dha’ budhi ajja’ sampe’ masala se padha ban reya ta’ ekadhukale’anna. Cokop gan sateya.”

Mare asalat Esa’, kalema oreng ekerem ka Disa Kobungan kaangguy menta kapasteyan dha’ reng towana ban la-balana kaluwarga se lake’. Jaran ella mare eparanta. Compet are gella’ sabadhana kaparlowan dhalem parjalanan padha esadiya’agi. Samarena tarongkeng esolet, kareya ella daddi tandha ja’ se kalema oreng bakal mangkat.

Tengnga malem, teppa’ pokol satengnga dhubellas reng budhi padha ngantos dhatengnga oreng se ekerem. ”Le’, badha kabar dhari anomma ba’na. Lakena bakal mole lagguna dhari Sorbaja,” sowara jareya se nyenthak sakaleyan dhari baligudan pagar adha’ maseyal sakabbiyanna oreng.

Ta’ koceba Isa se ngemban baji’na neng dhalem. Ngaseyap dhara se agili dhalem badanna. Acora’ badha oreng se nyeram aba’na kalaban aeng panas. Lemmes sakaleyan ngedhingagi eppa’na bakal dhateng.

”Bariya bai, lagguna bila ra-kera emmak reya ella para’ napa’a kodu badha oreng se abarengnge Isa neng dhinna’. Jaga emmak ame’ kongse ta’ mella’ atena. Ame’ pola loppa dha’ ka Isa ja’ ana’na dibi’. Neng masala areya, Isa ta’ burungan bakal esake’e,” oca’na oba’ ka emma’na Isa.

”Sengko’ banne sakeng ta’ abala’a ka ba’na otaba ka embu’. Sakeng sengko’ ella andhi’ pangrasa tako’ se raja dhalem ate ban pekkeranna sengko’, Buk. Tako’ sara ka eppa’. Polana eppa’ seggut messen ka sengko’ ajja’ matodhusan kaluwarga dhinna’. Senga’ jareya, pas sateya banne gun matodhus.”

”Sengko’ areya sampe’ makoceba sabadha la-bala dhinna’ ban bala lowar. Sengko’ banne ta’ terro se magaggarra baji’ se rembi’ areya, Buk. Sakeng sengko’ eman ban ta’ bisa. Sengko’ ta’ arapa eppa’na baji’ reya ta’ ngako ka baji’na dibi’. Sengko’ lebbi bunga odhi’ kadibi’ katembang odhi’ abareng oreng lake’ se ta’ bisa tegges ban mamare masala areya kalaban tatagga oreng lake’. Sengko’ lebbi bunga.”

Dhuareyaggi’ pentana reng dhissa’ bakal aberri’ kabar. Dhi’-majadhi’na padha ngator parembagan kaangguy matatemmo kadhuwana neng settong kennengan. Sale-olle patatemmo neng dhinna’. Ajja’ endha’ ompamana esorowa entar ka dhissa’. Mon ella ta’ endha’ neng dhinna’, mo-temmo neng kennengngan se ngadhuwai. Se ta’ ka dhinna’ apana pole semma’ ka dhissa’. (*)

Songennep, 2016

*)Ajar e LKSB Pangestoh Net_Think Community Sumenep, Komunitas Kampoeng Jerami, tor Komunitas Sastra Nusantara.

Epetthek dhari:  Banne Ta’ Terro Magaggarra Baji’