Kamis, 02 Juni 2016

Apareng Babulangan



CARPAN MUDHAR CH*

SAPOLO taon se tapongkor, gan settong magarsare molae dhateng ka parumahan e kampong ka’dhinto. Kampong e gir-penggirra kottha se ta’ onggu ramme. Kottha kene’ e polo paneka asabab pambangonan molae nyolbu’. Nyolbu’ laonan.
Dhu taon saamponna paneka, magarsare e parumahan ka’dhinto ampon cokop bannya’. Serrena sadaja same-same orang anyar, saengga naleka maso’ bulan Powasa, bannya’ se abajang Tarawi epo’-compo’na bi’-dibi’ sebang. Ajalan ta’ dhapa’ samenggu, neng-oneng badha pangomoman ja’ mon neng e fasilitas umum (fasum) parumahan badhi ebadha’agi bajang Tarawi areng-sareng otaba jamaa. Kalaban abakta lama’ bi’-dibi’ sebang.

Malem kabidan saamponna pangomoman ka’dhinto, jamaa salat ta’ onggu bannya’. Lake’an korang-langkong reng kapetto. Bine’an gun reng katello. Ustad Jundi se daddi imam dhari bajang Isa’ terros ka abajang Tarawi.
Saamponna abajang Tarawi tor Witir, Ustad Jundi apareng babulangan otaba tausiyah. Namong, sabellunnepon maso’ ka tausiyah, Ustad Jundi ngennallagi aba’na. Saengga jamaa se kabannyaan ta’ oneng pasera se daddi imam, daddi oneng otaba kennal.

Esse’epon tausiyah, kadi ponapa aguna’agi Ramadan ka’dhinto kaangguy akaca, ngabas aba’na dibi’. Tor, na-ngarena ponapa se ampon ekalako seyang-malem. Ba’ ampona akadi se elampa’agi Kanjeng Nabbi? Kadi ponapa ibadaepon? Kadi ponapa sareng bala tanggaepon? Hal ka’dhinto sopaja egi’gi’.”
Anglebadi tausiyaepon, Ustad Jundi jugan ngajak kaangguy mabadha tadarus salastarena bajang Tarawi e kennengngan se same. Kennengngan se cokop lebar paddu tello’ masagi se badha e nga’-tengnga’anna parumahan.
Are Ahad gu-laggu, magarsare se addreng aibada agutong rojung majaga ong-naong dhari terpal tor masang tabir. Ka’dhinto jugan pamanggi dhari Ustad Jundi. Tojjuwannepon langkong hoso’na ibada dha’ se Maha Agung. Ta’ ceccer jugan esambung kabel kaangguy nera’e e bakto atarawi. Tello’ lampu 25 watt se epasang. Tera’ tar-kataran.
Asal dhari sakone’ atamba bannya’. Seggudda apanggi e antarana magarsare, dhari lesan ka lesan, parembagan ka parembagan, magarsare gadhuwan sajja kaangguy abadhi masjid e kennengngan paneka. Kennengngan kaangguy kompolla oreng Islam aibada dha’ ka Allah. Kennengngan kaangguy abalina sabban-sabban manossa dha’ se Maha Kobasa saamponna leccer dhari katantowan se ampon egarissagi.
Masjid epaddek. Magarsare jembar. Masarakat padha addreng agutong rojung sopaja masjid lekkas kenneng kennengnge. Ba-ponggaba se sanget repot kalaban lako e kantorra ta’ bisa nolonge kalakowan e masjid. Badha se nanggung bajaranna tokang. Badha se nyombang semmen sabikep. Badha jugan se nanggung bato bata.
Alhamdulillah, masjid ampon lastare. Al Muhajirin nyama masjid ka’dhinto. Menorot berta dhari Ustad Jundi, nyama ka’dhinto ampon esaroju’i sareng Ma’ Kae se badha e sakobeng parumahan paneka. Salerana se gadhuwan santre bannya’.
Masarakat parumahan ka’dhinto sadaja oreng jau, saengga arantep sareng masarakattepon, masjidda enyamae Al Muhajirin. Maksottepon oreng se hijrah otaba oreng se ngalle dhari compo’ asalla.”
Masarakat cokop senneng masjidda ampon lastare. Agenna’i kasennengngannepon masarakat jugan oneng arte dhari nyamana masjidda. Se langkong nyennengngagi dha’ masarakat enggi ka’dhinto badhana masjid kaangguy kennengnganna alako ibada.
Akadi masjid-masjid laen, Masjid Al Muhajirin sanaosa gi’ ta’ ekennengnge jum’atan, naleka bulan molot jugan amolot. Ngemodi lampa babbarrepon kanjeng nabi. Isro’ jugan mabadha isro’, tor laen-laennepon. Dhari hal ka’dhinto sabagiyan masarakat molae korang adhukung dha’ pan-saponapan lampa se ebadha’agi ta’mir.
Mon mabadha acara, kodu bangal abandhai!” Saka’dhinto korang-langkong pamanggi sala settong magarsare. ”Mabadha acara maste menta sombangan. Sapa’a bai bisa.” Pa’ Tohir oreng se paleng penter kandha, adhabu.
Magarsare se laen namong sem-mesem nangga’ kandhana Pa’ Tohir. Badha jugan se ngeggunge pamanggina Pa’ Tohir saengga sajan daddi, bacca, leppos, ngarbes dha’ man-ka’dhimman.
Ta’ oneng ponapa sababba, Ustad Jundi akadi abak jau dhari masjid. Manabi dhimin, Ustad Jundi oreng se paleng sareggep e dhalem sabban-sabban acarana masjid. Samangken bida. Tamaso’ bajang se lema bakto, Ustad Jundi rangrang daddi imam. Rangrang ngesse’e tausiyah. Rangrang jugan ongga ka masjid. Pamanggina Ustad Jundi, aba’na bakal nyothok dhari budhi. Ponapa’a bisaos acarana masjid paggun sanggup nyokong.
Masarakat molae ressa. Sabagiyan molae ango’ngo’. Masjid ta’ odhi’ ta’ mate. Sabban baktona tadha’ se ajaga. Kadhang badha se adan, kadhang tadha’. Sanaossa badha se adan, lat-tellat.
Kadi napa, Pa’ No? Kaula dhari adha’ kan pon mator ja’ mon majaga otaba abadhi neka gampang. Ngesse’e neka saebu kale lebbi malarat. Maodhi’ masjid neka se daddi tantangan. Jajal talektegi, masjid bannya’ e gir-penggir jalan. Tape masjid se odhi’ ekenneng bitong. Banne masjidda se juba’.”
”Manabi bangonan ampon mantereng. Namong bila maso’ ka dhalem masjidda rombu, bannya’ bang-sabangnga. Sajadana arnget, abuna tadha’ se ngebbas. Poko’na kabbi badha, Pa’ Tohir ajerna’agi pamanggina dha’ ka Pa’ Enno se compo’na dhep-adhebban.
Enggi, gi Pa’. Lerres dhabuna sampeyan.”
Ba, kaula neka keng banne toronan keyae saengga ta’ aban-surban. Coma manabi agama, kaula oneng. Daddi, odhi’-matena masjid neka gampang ekaonenge. Naleka maso’ ka masjid arassa sae, senneng, perna, ro’om, tor berse neka nandha’agi ja’ masjid neka odhi’. Manabi pon sabaligga, enggi jugan sabaligga,” sambi kasokan Pa’ Tohir se abu-dhabu. Pa’ Enno alerressagi sadaja pamanggina, nambai angga’ dha’ ka Pa’ Tohir.
Dhari dhalem, rajina Pa’ Tohir abakta biddang poka’ sambi ajulu roko’ ka rakana. Alos tengka gulina, jugan alos dhabuna. Ngatore tor-ator se gi’ buru ebakta. Bida sareng rakana. Eatore, Pa’ No, ta’ langkong pasaeyagi, sanaos nye’-konye’ gunong,” salastarena ngatore, abali pole ka dhalem.
Pa’ Tohir sareng Pa’ Enno nerrossagi pamanggi-pamanggiepon. Amacem barnana. Dhari masjid masala agama ngalle ka sakola’an. Ngalle ka adat tengka, bannya’na na’-kana’ apacaran, parkosaan, bu’-mabu’an, narkoba, tor sadaja sabab ongga toronna darajadda manossa. Sadaja masarakat ampon same-same oneng, ponapa’a bisaos. Namong saamponna oneng ponapa masarakat jugan ngaonenge? Paneka se kadhang adaddiyagi masala dhalem kaodhi’an.
***
Sapolo taon magarsare parumahan ampon ajalane kaodhi’an sossa tor senneng. E antara kasossaan se ampon biyasa enggi ka’dhinto ta’ dhapa’na aeng PDAM ka po’-compo’na bi’-dibi’ sebang. Kasennengngannepon langkong bannya’, ta’ mabi esebbuddagi tong-settong. Nandha’agi magarsare eka’dhinto senneng, enggi ka’dhinto pernana tor bannya’na tamba magarsare-magarsare se dhateng.
Lastare asar, pottra lake’na Ustad Jundi ater undangan. Ta’ sadaja masarakat eonjang. Onjangan eju-tojjuwagi ka sabagiyan magarsare. Esseepon onjangan kaangguy mabadha papanggiyan e dhalem nyiappagi lampa badhi badhana bajang jum’at e masjid ka’dhinto.
Malem Juma’at se etantowagi teba. Korang-langkong reng lema bellas se rabu dhalem papanggiyan ka’dhinto. Sanaos dhateng abak aher, Ustad Jundi se mokka’ ngabidi tor nyeppowe papanggiyan abakkele katowa ta’mir, Ustad Hayat. Sabellunna maso’ dha’ pamanggi dhari sadaja para onjangan, Ustad Jundi ajerna’agi hasella nyabis dha’ Ma’ Kae se gadhuwan bannya’ santre e sakobengnga parumahan ka’dhinto.
Dhabuwepon Ma’ Kae, masjid ka’dhinto ampon kaedi ngadek bajang Juma’at. Sabab sarat sareng katantowannepon ampon cokop. Salerana kasokan bakto samenggu aggi’ dhari Juma’at mangken. Daddi, e juma’at temmona mangken se bakal dhateng, masjid ka’dhinto badhi erasmeyagi kaangguy ekennengnge juma’atan.
E bakto paneka dhaggi’ badhi erabuwi sala settong habib dhari Yaman. Salerana badhi daddi khotib tor imam e dhalem ngabidi bajang Juma’at e masjid ka’dhinto. Badan kaula sareng para rabu nyiappagi muaddzin otaba bilal tor madhapa’ dha’ sadaja magarsare sarta nyiappagi hal-hal laen. Saterrossepon, badan kaula nyo’on pamanggi hubungannepon sareng dibinanya masjid ka’dhinto.”
Papanggiyan eterrossagi kalaban pan-saponapan usul tor saran dhari sadaja se rabu. Dhari muaddzin otaba bilal, terop, tor-ator se badhi eatorragi ampon epotossagi e malem ka’dhinto. Tamaso’ jugan epotossagi pasera bisaos se badhi daddi muaddzin otaba bilal, khotib, tor imam neng e are-are Juma’at saterrossepon. Ta’ loppa jugan parlona epabadha jadwal muaddzin otaba bilal tor imam e sabban-sabban are Juma’at, tor sabban-sabban are bajang se lema’ bakto.
Sabellunna papanggiyan etotop, Pa’ Budi ngunjung tanang kaanggguy ngatorragi pamanggi.
Mator sakalangkong dha’ sadaja para rabu. Sabellunnepon badan kaula nyo’on maap. Ngereng same-same kagali tor tamen e ate badan kaula sareng para ajunan sadaja, agama Islam paneka uswah. Daddi, ta’ cokop kalaban dhabuwan badhi nyothok otaba nyujung dhari budhi.
Hal ka’dhinto ampon jerna’ e dhalem Alquran. Onggu badha neng e aba’na Rasulullah, uswah otaba conto se bagus otaba se sae. Dhari hal ka’dhinto ngereng same-same ngabidi kaangguy maodhi’ masjid. Manabi sadaja daddi ma’mum tadha’ imamma, bajang jamaa burung. Ngereng tor ta’ langkong, wabilkhushush, khushushon khoshoshul khosh ila Ustad Jundi, badan kaula ngarep sopaja badha jugan neng e jadwal kaangguy daddi khotib tor imam. Manabi ampon badha e jadwal tor rabuwepon para ajunan saat mangken paneka aropa’agi komitmen awal ja’ badan kaula sareng para ajunan sanggup kaangguy mama’mor tor maodhi’ masjid.”
Sadaja aonggu’ tandha saroju’. Ustad Jundi nondhu’. Kasokan, namong salerana pellay. Pa’ Tohir nyambit enggi tor lerres kalaban sowara paleng ranyeng.
Ta’ ngantos semenggu ka juma’at rasmina ekennengnge juma’atan, sajjegga papanggiyan ka’dhinto, masjid odhi’, ma’mor asonar kalaban hal-hal se sae. Ponapa pole saamponna masjid ka’dhinto rasmi ekennengnge juma’atan, atamba berse, ro’om, tor assre. Se paleng addreng ajaga bakto tor kaberseyan masjid enggi paneka Pa’ Tohir. Ja’ sampemasjid paneka mate saengga badha se nyale. Sanaosa masjid se ecale, aba’na se aromasa paleng todhus. Sabab, aba’na bagiyan dhari oreng se kodu maodhi’ tor mama’mor masjid. (*)

Sampang, Sya’ban 1437 H/ 2016 M

*)Guru di Ma’had Al Ittihad Al Islami (MII) Camplong, Sampang. Mator salamet e dhalem rasmena masjid e sakobeng 05/02. Malar moga daddiya tambana iman tor takwa dha’ ka Allah SWT.”

Carpan eattas epetthek dhari Jawa Pos Radar Madura (JPRM) eccaban Ahad, 29 Mei 2016

Tidak ada komentar:

Posting Komentar

Guru Tolang

Carpan Irwan Effendi* E soro p are, Ali alan-jalan d h a’ bal a tatangga se ta’ jau d h ari romana. Nyambung silaturah im tor mae...