Sa'laba

Mohammad Toyu

SANTRE ganeko buru jaga tedhung. Pekkeranna enga’ dha’ embi’ se gi’ ta’ eenome. Embi’na ecangcang e teggal.

Sakabbiyanna embi’ aolok. Ngolok lamban. Santre ganeko gunna ngedhing monyena embi’ lok-ologan. Jaga abaladhas. Araop sakejja’ ban ngenom aeng jeddhing se ta’ etemmo barnana.

Ngala’ songko’, mangkat ka dhapor se biyasana badha embir se aesse aeng lerre otaba aeng se abuja. Santre nengteng embir kalaban babang se kacer. Ebagiya ka embi’, ma’ olle dujan ngakan.

Santre ganeko pon biyasa eolok Sa’laba mon ca-kancana. E seyang ganeko bannya’ ca-kancana ngolok kalaban Sa’laba. Kopengnga pon kopok kalaban ologan ganeko.

Dhari sakeng biyasana eolok Sa’laba, kopengnga arassa pon possa’ kalaban Sa’laba. Ta’ abit ologan Sa’laba ambu dibi’. Polana ta’ ebikes keya. Santre ganeko terros ajalan kalaban nambi’ embir.

”Sa’laba…” badha sowara pole dhari budhi. Santre ganeko ta’ atole.

”Sa’laba…” sowara ganeko dhateng pole. Santre ganeko ta’ abikes.

”Sa’laba…” sowara ganeko maksa. Sowara se ta’ biyasa dhari sabellun-sabelunna.

Sowara babine’ akaton buru ekaedhing e are ganeko. Sowara anyar ganeko makerso’ alessa. Terro alenga’a, sakeng caremmet. Santre ganeko ta’ mangga dha’ lembu’na sowara se ngolok aba’na Sa’laba.

”Biyah… oreng bine’ balakka’ ca’-koca’e oreng lake’. Ta’ olle. Santre bine’ sela bariya. Bila eoja mon lalake’, pas asapora’a. Nyengcenga samper pas,” koca’na lalake’ se ekoca’ Sa’laba.

Sowarana santre bine’ nyosol sabellunna Sa’laba alenga’. Sowara terros ngolok. Sabab, panas are arassa manggang sadaja se badha e attas bume. Banne gunna oreng se aromasa pelka’, embi’ se epangger lebbi pelka’ karana ta’ bisa ngala’ aeng dibi’.

Embi’na ta’ dujan ngenom. Aeng saembir eabi’ ekatellowe. Mare eenome, babangnga edulangngagi ka embi’na. Embi’na ngakan pole. Agambi’.

Santre ganeko abali ka kamarra samarena nyaba’ embir ka dhapor. Dhung-tedhungan. Atanya ka aba’na dibi’, sapa oreng bine’ se bangal ngolok aba’na Sa’laba. Aromasa kasta ta’ alenga’ balakkadan.

Pekkeranna aoleng kalaban bannya’na oreng ngoca’ Sa’laba. Ma’ bisa reng-oreng ngolok aba’na kalaban Sa’laba? Apa se sala kalaban ologan Sa’laba? Lamba’, ca’na, nabi ngowan embi’ jugan. Tape anape oreng ma’ ta’ ngolok nabi kalaban sebbudan ”Sa’laba”. Santre ganeko mesem dibi’. Santre ganeko nga’-ngenga’e caretana Sa’laba.

***

ORENG bine’ gella’ se ebentak oreng kapekkeran kalaban oca’na dibi’. Baremma mon ekataowe. Babine’ ganeko pas akaca. Aromasa ta’ aguna matabar aba’na kaangguy asapora ban babajana se raja.

Mon atemmo Sa’laba, pas ekataowe oreng, paste eoja. Babaja raja. Tape aba’na apangrasa kodu asapora. Tape, bannya’ keya se ngolok Sa’laba. Ban ta’ daddi masala.

”Tape, arapa bila engko’ ngolok jarowa kalaban Sa’laba pas egigiri? Apa gunna engko’ se sala, selaen enja’? Buh, ta’ ngeddha tedhung. Sengko’ kodu noles sorat  kaangguy asapora. Tape, lebada sapa? Mon etemmo ja’ rat-soradan sajan raja babajana. Paste epaambu. Adhu... Areya mon epekker dibi’ ta’ kera mare,” pekkerra kadibi’an.

***

ARE ganeko, santre se biyasa eolok Sa’laba bakal ngalle embi’na ka teggal. Ngalle ka teggal se rebbana nyenna. Tape, embi’na ta’ endha’ eteret. Embi’ ganeko terros agambi’ rebba-rebba se badha e pinggir jalan. Rebba egadhiya kerreng ban ta’ nyenna. Santre ganeko terros neret. Embi’ terros eteret. Embi’ sajan leya’ eteret ka tengnga teggal se nyenna rebbana.

”Buh, ma’ sara bariya, ja’ eaterragiya ka teggal se nyenna, ta’ endha’. Budhu onggu. Baremma mon oreng, eajak ka man-nyamanan ta’ endha’?” karettegga

Santre ganeko terros neret tamparra embi’. Embi’na paggun ta’ endha’ se ajalana. Kalaban paksa’an, embi’ endha’ atengka’. Ngerset gan sakone’, sambi nyeyom ban agambi’ rebba kerreng.

Embi’ terros atengka’. Teggal ganeko pajat nyenna kalaban bannya’ macemma rebba. Badha jugan wa’-buwa’an se bisa ekakan keban ganeko.

Mon eabas, embi’ ganeko aromasa perak badha e teggal se nyenna rebbana. Gambi’anna atamba gancang. Peragga embi’ ta’ paelan. Akaton nemmo kakanan se paleng nyaman. Embi’ ganeko pas ta’ amonyeyan.

”Bila nemmo se nyaman, makettek. Ta’ sa’-kasa’, embi’ jare. Mon atemmo man-nyamanan ta’ sa’-kasa’,” ca’na santre se eolok Sa’laba.

***

SANTRE se biyasa eolok Sa’laba abali kalaban pekkeranna. Arapa ma’ Sa’laba se epadha’agi kalaban aba’na. Pekkeranna terros aoleng dibi’.

Apa sakeng aba’na lebur gallu’ ajaga embi’, sampe’ loppa ka bajang, powasa, otaba en-laenna? Ma’ le ta’ abit, ca-kancana maenga’ sopaja aba’na ta’ gun ajaga embi’. Tape, kodu ngastete ban enga’ terros se abajanga ban en-laenna.

Ca-kancana penter onggu maenga’ aba’na. Mon epadha’agi kalaban nabi, aba’na ngakone lebbi riya’. Pera’ ngowan embi’ la padhana nabi. Mesem dibi’.

Embi’ ganeko bakal esambelli e Are Tellasan. Santre ganeko aromasa perak. Ca-kancana bakal ambu ca’-ngoca’e aba’na kalaban Sa’laba. Molae are ganeko, santre aneyat kaangguy malempo embi’ se esambelliya. Ma’ le bannya’ dagingnga.

Aba’na tao, dagingnga embi’ ta’ kera ka’emma. Sabagiyan paggun ebagi ka santre. Santre ganeko bakal ajijji’i ban malaen lang-tolangnga. Ma’ olle enga’ terros. Bila esambelli pas ca-kancana endha’ ngakan kellana embi’, satena embi’, aba’na bakal nyampoleyagi.

”Nyamana se ca’-koca’an Sa’laba endha’ keya ka dagingnga embi’. Adujanan!” ca’-oca’ ganeko bakal edulanggiya ka ca-kancana.

Tape, settong pekkeran meddal dhalem pekkeranna. Arapa oreng ma’ esoro nyambelli korban otaba keka coma eolleyagi nyambelli bila pajat teppa’ ka baktona? Apa keng karana manossa padhana keban?. Lebur mate’e?

Rassana, oreng terro mateyana malolo. Bila esambelli, monyena embi’ adharak padhana dharagga manossa.

***

SORAT ganeko dhateng dhari babine’ se ngolok Sa’laba. Sorat ganeko ebuwang sabellunna ebaca. Dhalem pekkeranna tadha’ parlona keya ebaca. Paleng gun maenga’a sopaja ta’ ajaga embi’ malolo. Mon pera’ masala nga’-paenga’an, aba’na pon apangrasa tao. Ta’ usa sorat-sorat.

Polana tadha’ balessan, santre bine’ ganeko terros ngalengsang. Posang!

Takepe’ 1431

Carpan eattas epetthek dhari Jawa Pos Radar Madura eccaban Ahad, 20 September 2015.