 |
Mohammad Toyu |
SANTRE ganeko buru jaga tedhung.
Pekkeranna enga’ dha’ embi’
se gi’ ta’ eenome. Embi’na ecangcang e teggal.
Sakabbiyanna embi’ aolok. Ngolok lamban.
Santre ganeko gunna ngedhing monyena
embi’ lok-ologan. Jaga abaladhas. Araop sakejja’ ban ngenom aeng jeddhing
se ta’ etemmo barnana.
Ngala’ songko’, mangkat ka dhapor se biyasana
badha embir se aesse aeng lerre otaba aeng se abuja.
Santre nengteng embir kalaban babang se kacer. Ebagiya
ka embi’, ma’ olle dujan
ngakan.
Santre ganeko pon biyasa
eolok Sa’laba mon ca-kancana. E seyang ganeko
bannya’
ca-kancana ngolok kalaban Sa’laba. Kopengnga pon kopok kalaban ologan ganeko.
Dhari sakeng biyasana eolok Sa’laba,
kopengnga arassa pon possa’ kalaban Sa’laba. Ta’ abit ologan Sa’laba ambu
dibi’. Polana ta’ ebikes keya. Santre ganeko terros ajalan kalaban nambi’
embir.
”Sa’laba…” badha
sowara pole dhari budhi. Santre ganeko ta’ atole.
”Sa’laba…” sowara
ganeko dhateng pole. Santre ganeko ta’ abikes.
”Sa’laba…” sowara
ganeko maksa. Sowara se ta’ biyasa dhari sabellun-sabelunna.
Sowara babine’ akaton buru ekaedhing
e are ganeko. Sowara anyar ganeko makerso’ alessa. Terro alenga’a, sakeng
caremmet.
Santre ganeko ta’ mangga dha’ lembu’na sowara se ngolok aba’na Sa’laba.
”Biyah… oreng
bine’ balakka’
ca’-koca’e
oreng lake’. Ta’ olle. Santre bine’ sela bariya. Bila eoja mon lalake’, pas
asapora’a. Nyengcenga samper pas,” koca’na lalake’ se ekoca’ Sa’laba.
Sowarana santre bine’ nyosol
sabellunna Sa’laba alenga’. Sowara terros ngolok. Sabab,
panas are arassa manggang sadaja se badha e attas bume.
Banne gunna oreng se aromasa pelka’, embi’ se epangger lebbi pelka’ karana ta’ bisa ngala’ aeng dibi’.
Embi’na ta’ dujan ngenom. Aeng saembir
eabi’ ekatellowe. Mare eenome, babangnga
edulangngagi
ka embi’na. Embi’na
ngakan pole. Agambi’.
Santre ganeko abali ka kamarra samarena
nyaba’ embir ka dhapor. Dhung-tedhungan. Atanya ka aba’na dibi’, sapa oreng
bine’ se bangal ngolok aba’na Sa’laba. Aromasa kasta ta’
alenga’ balakkadan.
Pekkeranna aoleng kalaban bannya’na
oreng ngoca’ Sa’laba. Ma’ bisa
reng-oreng ngolok aba’na kalaban Sa’laba? Apa se
sala kalaban ologan Sa’laba? Lamba’, ca’na, nabi ngowan embi’ jugan. Tape
anape oreng ma’ ta’
ngolok nabi kalaban sebbudan ”Sa’laba”. Santre ganeko
mesem dibi’. Santre ganeko nga’-ngenga’e caretana Sa’laba.
***
ORENG bine’ gella’
se ebentak oreng kapekkeran kalaban oca’na dibi’. Baremma mon ekataowe. Babine’
ganeko pas akaca. Aromasa ta’ aguna matabar aba’na kaangguy asapora ban
babajana se raja.
Mon atemmo
Sa’laba, pas ekataowe
oreng, paste eoja. Babaja raja. Tape aba’na
apangrasa kodu
asapora. Tape, bannya’ keya se ngolok Sa’laba. Ban ta’
daddi masala.
”Tape, arapa
bila engko’ ngolok jarowa
kalaban Sa’laba pas egigiri? Apa gunna
engko’ se sala, selaen enja’? Buh, ta’
ngeddha tedhung.
Sengko’ kodu noles sorat kaangguy
asapora. Tape,
lebada sapa? Mon etemmo ja’ rat-soradan sajan raja babajana.
Paste epaambu. Adhu... Areya mon epekker dibi’ ta’ kera mare,” pekkerra kadibi’an.
***
ARE ganeko, santre se biyasa
eolok Sa’laba
bakal ngalle embi’na ka teggal. Ngalle ka teggal se rebbana nyenna. Tape,
embi’na ta’ endha’ eteret. Embi’ ganeko terros agambi’ rebba-rebba se badha e
pinggir jalan. Rebba egadhiya kerreng ban
ta’ nyenna. Santre ganeko terros neret. Embi’ terros eteret. Embi’ sajan leya’
eteret ka tengnga teggal se nyenna rebbana.
”Buh, ma’ sara
bariya, ja’ eaterragiya
ka teggal se nyenna, ta’ endha’. Budhu onggu. Baremma
mon oreng, eajak ka man-nyamanan ta’ endha’?” karettegga
Santre ganeko terros neret tamparra
embi’. Embi’na paggun ta’ endha’ se ajalana. Kalaban paksa’an,
embi’ endha’ atengka’. Ngerset gan sakone’, sambi nyeyom ban agambi’ rebba kerreng.
Embi’ terros atengka’. Teggal ganeko
pajat nyenna kalaban bannya’ macemma rebba. Badha jugan
wa’-buwa’an
se bisa ekakan keban ganeko.
Mon eabas, embi’ ganeko aromasa perak
badha e teggal se nyenna rebbana. Gambi’anna atamba gancang. Peragga
embi’ ta’ paelan. Akaton nemmo kakanan se paleng nyaman. Embi’ ganeko pas ta’
amonyeyan.
”Bila nemmo se
nyaman, makettek.
Ta’ sa’-kasa’, embi’
jare. Mon atemmo man-nyamanan ta’ sa’-kasa’,” ca’na santre se eolok Sa’laba.
***
SANTRE se biyasa
eolok Sa’laba abali kalaban pekkeranna. Arapa ma’ Sa’laba se epadha’agi kalaban
aba’na.
Pekkeranna terros aoleng dibi’.
Apa sakeng aba’na lebur
gallu’ ajaga embi’, sampe’ loppa ka bajang, powasa, otaba en-laenna? Ma’ le ta’ abit, ca-kancana maenga’ sopaja
aba’na ta’ gun ajaga embi’. Tape, kodu
ngastete ban enga’ terros se abajanga ban en-laenna.
Ca-kancana
penter onggu maenga’ aba’na. Mon epadha’agi
kalaban nabi, aba’na ngakone lebbi riya’. Pera’
ngowan embi’ la padhana nabi. Mesem dibi’.
Embi’ ganeko bakal esambelli e Are Tellasan.
Santre ganeko aromasa perak. Ca-kancana bakal ambu ca’-ngoca’e aba’na kalaban Sa’laba.
Molae are ganeko, santre aneyat kaangguy
malempo embi’ se esambelliya. Ma’ le bannya’
dagingnga.
Aba’na tao,
dagingnga embi’ ta’ kera ka’emma. Sabagiyan paggun ebagi ka santre. Santre ganeko bakal ajijji’i ban
malaen lang-tolangnga. Ma’ olle
enga’ terros. Bila esambelli pas ca-kancana endha’ ngakan kellana embi’, satena
embi’, aba’na bakal nyampoleyagi.
”Nyamana se
ca’-koca’an Sa’laba endha’
keya ka dagingnga embi’. Adujanan!”
ca’-oca’ ganeko bakal edulanggiya ka ca-kancana.
Tape,
settong pekkeran meddal dhalem pekkeranna. Arapa oreng ma’ esoro nyambelli
korban otaba keka coma
eolleyagi nyambelli bila pajat teppa’ ka baktona? Apa keng karana manossa
padhana keban?. Lebur mate’e?
Rassana, oreng
terro mateyana malolo. Bila esambelli, monyena embi’ adharak padhana dharagga manossa.
***
SORAT ganeko dhateng dhari babine’ se
ngolok Sa’laba. Sorat
ganeko ebuwang sabellunna ebaca. Dhalem
pekkeranna tadha’ parlona keya ebaca. Paleng gun
maenga’a sopaja ta’ ajaga embi’ malolo. Mon pera’ masala nga’-paenga’an, aba’na pon
apangrasa tao.
Ta’ usa sorat-sorat.
Polana tadha’ balessan,
santre bine’ ganeko terros ngalengsang.
Posang!
Takepe’
1431
Carpan eattas epetthek dhari Jawa Pos Radar Madura
eccaban Ahad, 20 September 2015.