Adduwan Ajam Agiba Pasthe

radarmadura

Carpan Moh. Toyu Aradana

AJAM ganeko pon saleng pokol kalaban kalembangnga. Padha makerpak kalaban jaluna, kalaban karkarra. Dhuwa’ ajam ganeko padha tajengkang, agalebbes-galebbes ta’ ennenga jaga. Dhuwa’ ajam ganeko pon padha lehla. Pon padha ta’ andhi’ ora’. Tadha’ se kala, tadha se mennang.

Tape dhari empa’ mata ajam etangngale ja’ ajam-ajam ganeko gi’ terro abuwanga. Gi’ terro mangolocora dhara dhari le’erra mosona. Padha terrona se mapotonga ca’-oca’an garigi’na se paleng kene’. Tape dhuwa’ ajam ganeko pon ta’ kellar ngangka’ kalembangnga balekkadan. Se andhi’ pon nolong ban ngemban ajamma. Mad Ja’i ban Mad Jalinge.

”Juh!” Mad Ja’i acopa, se copana epangalto’ ka seddi’na ajamma Mad Jalinge.

Mad Jalinge akerrak dhara pas esemburragi ka Mad Ja’i se pon nyengla dhari kennengan manjengnga. Sakeng semburan dhari colo’na Mad Jalinge para’ nyapo’a soko kacerra Mad Ja’i.

Mad Ja’i buru gancang. Polana pon nengngale polisi dhateng se bakal nangkep reng-oreng se biyasa ngaddu ajam. Reng-oreng pajat pon padha buru polana pon nengangale polisi adungkrak sapedha motorra. Mad Jalinge nolong ajamma, pas buru keya.

Asar maba ganeko empa’ polisi dhateng kalaban dhuwa’ sapedha motor. Pajat asajja nyareya ban mega’a Mad Jalinge se pajat kalonta kalaban tokang adduna ajam ban gasek mennang. E bakto ganeko polisina akaton ta’ ragap sakale. Saengga reng-oreng pon padha buru, tamaso’ Mad Jalinge, se sarongnga biyasa epengkes ka attas pas etale’e e adha’na tabu’na. Ebundhel.

E bakto ganeko polisi paggun nyare ka bara’ ka temor ban ka dhaja ka lao’. Tape tokang adduna pon padha terep dhalem pangeteggan. Mad Ja’i se buru jar-ajaran ngaddu ajam, maske pon tao ja’ biyasa badha polisi se bakal dhateng ka adduwanna ajam, are ganeko karana anapso makala’a Mad Jalinge, loppae ka polisi. Are ganeko aba’na matennang parana bakal mennang ban ta’ kera epega’ polisi. Aba’na loppae ja’ lamba’ kaena pendha abit aerrem aenep ke kamar bessena polisi karana abillai ajam.

Are ganeko Mad Ja’i pajat salamet, karana buru nengngale polisi, aba’na laju buru kalaban ajamma. Se pojur ajamma ta’ wak-kowagan karana egiba buru. Tape ajam se ta’ noro’ berka’ ganeko, noro’ tapegga keya, karana ajam ganeko takerjat parana polana aba’na o-tao egiba buru. Ja’ rengan biyasana egiba mole kalaban ajalan biyasa, sanonto sambi buru.

Mad Ja’i ganeko ngetek e budhiyanna kandhangnga embi’. Ajamma epangger kalaban tampar se badha e gadhiya. Malle ta’ cambur kalaban jam-ajam se badha e gadhiya.

Mad Ja’i paggun ngaleng e gadhiya, malle aba’na tennang, Mad Ja’i ngello’e roko’ cap tamparra. Matennang. Thet-setthedan. Aba’na takerjat seddheng badha babine’ aberri’ makan embi’. Babine’ ganeko ebas-abas mon Mad Ja’i, akaton gi’ paraban. Babine’ ganeko pas nengngale ka Mad Ja’i. Mad Ja’i nyaba’ tonju’na e attasanna elongnga. Malle babine’ ganeko ta’ anya-tanya. Mad Ja’i akeba’. Malle babine’ ganeko masemma’.

”Apa e jalan badha polisi?” Mad Ja’i atanya. Babine’ ganeko gunna akepek.

”Apa badha oreng buru-buru, akaton eoja?” atanya pole. babine’ ganeko gunna akepek.

”Apa ba’na bisa acaca?” Mad Ja’i atanya pole.

”Enggi.” Kalaban onggu’an. ”Pasera se nyare polisi?”

”Buru badha polisi nyare oreng se ngaddu ajam!”

”Sampeyan buru mare ngaddu ajam?”

”Enja’. Engko’ ajuwala ajam, tape gi’ bu-ambu edhinna’. Polana ca’na kadhang polisi mega’ saromban.” Mad Ja’i nerrangngagi. Babine’ ganeko gunna aonggu’ ban mesem.

”Pojur sampeyan ngarte ka babategge polisi se biyasa mega’ oreng saromban. Poko’ para’ padha’a kadhang epega’ ban etenggar.” Mesemma babine’ ganeko sajan samporna. Sampe’ Mad Ja’i loppae ja’ aba’na ngaleng ka kandhangnga embi’ se bauna ta’ paelan. Mesemma ganeko majembar kaodhi’an.

”Ba’na mon entara ka romana, ja’ caca’an me’ badha polisi. Engko’ lesso se ru-buruwana. Bali’ neng-ennengnga kalaban ba’na.”

”Enggi.” Babine’ ganeko abali ka romana kalaban sem-mesem nyorne’ e padduna bibirra. Babine’ ganeko bu-ambu e palemperra. Badha polisi dhateng. Adongkra’ sapedha motorra.

”Badha oreng buru dha’ enja?”

”Sobung!” babine’ ganeko akepek! Polisi ganeko pas agalinhdeng ka budhiyanna romana.

”Ba’na ta’ nengngale oreng se ngaddu ajam?” polisi atanya.

”Bunten, Pa’, kaula buru lastare neddha e dhapor!” sawodda

”Senga’. Senga’ lecek ba’na. Mon lecek, ba’na eketthoga mano’na.”

Lalake’ ganeko tacengnga’ arassa’agi kaelangan mano’. Bula andhi’na ajam, mano’ ta’ ngobu. Ma’ baramma’an polisi jareya. Karettegga Mad Ja’i.

”Neka’ sadha’na, ca’epon nyareya rambanan.” Oca’na babine’ ganeko dhari dhalem dhapor.

”Iya, kemma. Mare egangse la?” Mad Ja’i nyaot.

”Senga’ ngastete e jalan.”

”Iya.”

Polisi ganeko gagettennan. Mad Ja’i mangkat nyare rambanan sambi terros mole. Babine’ rowa penter masalamet sengko’ dhari polisi. Nyoro mole aba’ kalaban settong parsemmon, abaliya bila ra’-para’ mangrib. Sambi ngone’ana ajam. Ma’ penter arabat aba’. Penter manyalamet oreng. Mad Ja’i akarettek.

Mad Ja’i bajeng nyare rambanan. Ngala’ dhaunna sabbrangnga dibi’, ngala’ un-dhaunan se embi’ dujan parana. Malle padha kennyang. Karana aba’na perak, epasalamet settong oreng bine’. Dhalem bakto se sakejja’ ganeko Mad Ja’i pon olle rambanan bannya’. Rambanan ganeko esongguy, egiba ka kandhangnga oreng babine’ ganeko. Se kateppadan, oreng babine’ ganeko makane ajamma Mad Ja’i se epangger ka bungkana memba. Ajam ganeko endha’ esot-kosot tanang lembu’na babine’ ganeko.

”Buluna alos ta’ enggi? Epakane napa sareng sampeyan?” babine’ ganeko atanya kalaban mesem se majembar karena’an. Mad Ja’i ta’ nemmo saodan.

”Epakane pakanna ajam.” Saodda le-lere. Nyaot karana’a. Karana’a nemmo saodan.

”Engko’ moleya gallu. Areya malem la. Are la comped.” Oca’na Mad Ja’i sambi nolong ajamma.

”Sampeyan bila ngetegga pole e gadhiya. Embi’na paste kerrong!!!”

***

Mad Ja’i mole ka bengkona kalaban perak. Laju abala ka pamanna ja’ aba’na terro abineya. Pamanna takerjat asella perak. Buruwanna kacong reya laju galiya’ se abineya, karettegga pamanna. Pamanna nyanggubi bakal abala ka oreng towana Mad Ja’i.

Pamanna pas atanya, babine’ se kemma se ekakarebbi. Oreng dhimma. Mad Ja’i pas acareta, babine’ ganeko oreng towana andhi’ embi’ bannya’. Dhari oca’ embi’ ganeko pamanna laju ngarte, babine’ ganeko ta’ rung-burungan paste ana’na Ji Monentar.

”Romana e seddi’na partellon rowa ya, Cong?”

Mad Ja’i gunna aonggu’.

”Penter ba’na, Cong.”

”Ngala’ ka sampeyan.”

Pamanna gunna aonggu’. Tape pamanna rekong. Lamba’ oreng towana Ji Monentar tao acarok kalaban kaena Mad Ja’i, tadha’ se kala, tadha’ se mennang. Padha loka. Padha dhimpa. Tape karekongan ganeko gunna esempen dhalem dhadhana pamanna Mad Ja’i.

”Ba’na ta’ olle tao ka pokpara batharakala se la talebat kona, Cong. Pamanna bakal ngaterragiya ba’na ka babine’ se ekakarep ba’na. Sajjana ba’na ta’ kengeng battal karana pokpora batharakala se la reng-oreng loppa’a.”

Pamanna mangkat menta babine’ ganeko kalaban sango pandu’a dhari oreng towa dhuwa’na Mad Ja’i. Kalaban kajembaran aba’ tor ajar maloppa pokpara batharakala se pon talebat kona kona, Ji Monentar narema Mad Ja’i daddi mantona. Kalaban mesem jembar Ji Monentar abisan kalaban oreng towana Mad Ja’i. (*)

Sya’banan. Madura. 1438

(dhari Jawa Pos Radar Madura eccaban Ahad, 16 Juli 2017)